چکیده:
استان گلستان یکی از قطب های مهم کشاورزی است. بنابراین ضرورت ایجاد می کند تا طرحواره های مختلفی جهت مدیریت تطبیقی آب برای سالهای آتی ارائه شود تا بتواند بار منفی خشکسالی را کاهش و حداکثر سود را به ارمغان آورد. لذا جهت رسیدن به این هدف، این تحقیق با استفاده از سه دسته داده های رشد جمعیت، منابع و مصارف آبی استان و تغییرات کاربری اراضی، 9 طرحواره مدیریت منابع آب ارائه داده است. از میان 9 سناریوی پیشنهادی، دو طرحواره ی دوم و نهم از نظر اختصاص منابع آب نسبت به شرایط کنونی، میزان مصرف پایین تر و متعادل تری را پیشنهاد می دهند. اما یکی از راهبردهای اساسی در طرحواره دوم جهت مدیریت منابع آب، حذف گندم آبی بوده که مسلما این سناریو از طرف کشاورزان و مسئولان با اقبال مناسب همراه نخواهد بود و بعبارتی می توان پیش بینی نمود که اجرای آن با شکست همراه خواهد شد. حال آنکه با عملیاتی نمودن دستورالعمل طرحواره نهم و مقایسه نتایج آن با روند کنونی مصرف آب تا دهه های آینده پیش بینی می شود که بترتیب برای دوره های مختلف 1391-1400، 1391-1410، 1391-1430 و 1391-1450 کاهش مصرف آبی به میزان 1311، 1425، 1663 و 1920 میلیون متر مکعب استحصال گردد.
خلاصه ماشینی:
برنامه مديريت تطبيقي منابع آبي استان گلستان جهت کاهش ريسک خشک ساليهاي آتي عبدالعظيم قانقرمه استاديار گروه جغرافياي طبيعي (اقليم شناسي ) دانشگاه گلستان ، گرگان ، ايران 09112531359 غلامرضا روشن استاديار گروه جغرافياي طبيعي (اقليم شناسي ) دانشگاه گلستان ، گرگان ، ايران سعيد نگهبان استاديار ژئومورفولوژي بخش جغرافيا، دانشکده اقتصاد مديريت و علوم اجتماعي، دانشگاه شيراز، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٥/١٠/٣٠ تاريخ پذيرش : ١٣٩٦/١٠/١٩ چکيده استان گلستان يکي از قطب هاي مهم کشاورزي است ؛ بنابراين ضرورت ايجاد ميکند تا طرح واره هاي مختلفي جهت مديريت تطبيقي آب براي مهر و موم هاي آتي ارائه شود تا بتواند بار منفي خشک سالي را کاهش و حداکثر سود را به ارمغان آورد.
لذا هدف از انجام پژوهش حاضر اين است که اگر مصرف آب در بخش هاي مختلف به ويژه در کشاورزي و شرب با روند کنوني ادامه يابد تا سال ١٤٥٠ شمسي اين ميزان چقدر خواهد شد و همچنين اگر برنامه مديريت تطبيقي آب با اعمال طرح واره هاي پيشنهادي، موردبازنگري قرار گيرد آيا امکان مقابله با خشک ساليهاي آتي امکان پذير خواهد بود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول ٢: طرح واره هاي پيشنهادي جهت مديريت تطبيقي منابع آب با نگاهي به الگوي تغيير در اراضي آبي کشاورزي و روند رشد (به تصویر صفحه مراجعه شود) آينده نگري برمبناي حوضه هاي اصلي آبريز استان گلستان حوضه آبريز گرگان رود: مطابق جدول ٣ پيش بيني انجام شده براي ميزان نياز مصرف آب نيز در اين حوضه نشان ميدهد که بر اساس افزايش نياز کشاورزي و روند رشد جمعيت در دوره ١٤٠٠-١٣٩١ معادل ٨٥٨، ١٤١٠-١٣٩١ معادل ٩٣٤، ١٤٣٠-١٣٩١ معادل ١٠٩١ و ١٤٥٠-١٣٩١ معادل ١٢٥٨ ميليون مترمکعب خواهد رسيد.