چکیده:
امروزه ارزیابی و اعتبارسنجی کیفیت از ضرورتهای نظامهای آموزش عالی در سراسر جهان است و کشورهای مختلف در پی آن هستند که با بهکارگیری روشهای ارزیابی، بهطور مستمر به بهبود کیفیت نظام آموزش عالی خود بپردازند. در این راستا در ایران نیز پس از توسعه کمی آموزش عالی در جهت پاسخ به تقاضای اجتماعی، چالش کیفیت آن مطرح شده و به دنبال آن در اسناد بالادستی مورد توجه قرارگرفته و طی یک دهه گذشته اقداماتی در جهت ارزیابی کیفیت انجامشده است. اهمیت این موضوع تا حدی است که در سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه علم و فناوری نیز به صراحت به تقویت نظامهای ارزیابی و اعتبارسنجی اشاره شده است. بر این اساس این مقاله قصد دارد تا با گذشت بیش از یک دهه از تجربه نظام ارزیابی و اعتبارسنجی کیفیت در آموزش عالی کشور به بررسی و تحلیل اقدامات انجام شده در این حوزه پرداخته و ضمن شناسایی چالشها، راهکارهایی را در جهت ساماندهی و تقویت آن ارائه کند.
Nowadays, quality evaluation and accreditation are the necessity of higher education systems worldwide. Different countries are seeking to continuously improve the quality of their higher education system by applying evaluation methods. In this regard, in Iran, after the quantitative development of higher education in response to social demand, the concern regarding quality challenge has been raised, followed by considering it in the upstream documents. Besides, over the past decade, some quality measures have been undertaken. The importance of this issue is to the extent that the policies of the supreme leader in the field of science and technology have also explicitly referred to the strengthening of evaluation and accreditation systems. Accordingly, this article intends to review and analyze the actions taken in this field after more than a decade of experience in a quality assessment and accreditation system in the country. Then, it identifies challenges and provides solutions to improve and enhance it.
خلاصه ماشینی:
کلمات کلیدی System, accreditation نظام آموزش عالی, اعتبارسنجی, ارزیابی کیفیت, Quality evaluation, Higher Education رهیافت » بهار 1398 - شماره 73 (صفحه 13) مقدمه نظام آموزش عالي هر كشور يكي از عوامل مؤثر در توسعه پايدار به شمار ميرود؛ چرا که تأمين و تربيت نيروي انساني مـتخصص و كارآزمـوده بـه عنوان اساس توسعه همه جـانبه كشـورها تـوسط دانشگاهها و مراكز آموزش عالي انجام ميگيرد.
الف ـ بـرنامهريزي - آشـنا كردن اعـضاي نـظام/بـرنامه با فلسفه و هدف ارزيابي دروني؛ - تشكيل كميته راهبری ارزيابي دروني و تقسیمکار بين اعضاء؛ - تصريح و شفافسازي مأموریت و اهداف نظام/ برنامه؛ - تعريف و تدوين عوامل؛ - تعريف و تدوين ملاكها؛ - تعريف و تـدوين نشانگرها و معيارهاي قضاوت (تحقق هدف)؛ - مشخص كردن دادههای مورد نیاز جهت سنجش نشانگرها؛ - طراحي و تدوين ابزارهاي اندازهگيري جهت گردآوري دادهها؛ - گردآوري دادهها؛ ب ـ اجرا - تجزیه و تحلیل دادهها؛ - تهيه و تدوين گزارش مقدماتي ارزيابـي و تـوزيع بين كليه اعضاء نظام/ برنامه؛ - تهيه و تدوين گزارش نهايي ارزيابي دروني؛ ج ـ پيگيري - برنامهريزي براي بهکارگیری نتايج حاصل از انجام ارزيابي و عملي نمودن پیشنهادهای ارائه شده در سطوح مختلف دانشگاه؛ از آشنايي اعضاي هيأت عـلمي بـا فرايند ارزيابي دروني (که در حال حاضر برای نظامهای دانشگاهی این امر از طریق برگزاری کارگاههای آموزشی انجام میشود)، كميتهاي در اين خصوص با حضور 3 تا 5 نـفر از اعـضاي هیأت علمي در گروه تشکيل مـیشود تـا بر مبناي اهداف و با استفاده از ديدگاه سيستمي، كليه مؤلفههای تشکیلدهنده گروه آموزشي اعم از درونداد، فرايند و برونداد را بهعنوان عامل ارزيابي مورد توجه قرار دهند و ملاکها و نـشانگرهاي ارزیـابی عوامل منتخب را تعريف نـمايند.