چکیده:
تغییر کاربری اراضی و توسعه شهری منجر به پیدایش مشکلات فزایندهای در هیدرولوژی شهری شده و در اکثر موارد افزایش دبی پیک و حجم سیلاب را بههمراه داشته است. منطقه 22، یکی از بزرگترین مناطق شهری تهران است که در مجاورت دو حوضه آبخیز کن و وردیج قرار دارد. افزایش سریع روند شهرسازی و توسعه سطوح نفوذناپذیر، خطر وقوع سیل در منطقه را دوچندان کرده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و با کمک تصویر(ETM) ماهواره لندست نقشهها و اطلاعات لازم تهیه و سپس میزان دبی حداکثر جریان با سه روش توزیع آماری، شماره منحنی(SCS) و استدلالی برآورد گردید و در نهایت نقش توسعه شهری در افزایش میزان دبی حداکثر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور تخمین خسارت سیل در 50 سال اخیر، آمار وقوع سیل از سازمان جنگلها و مراتع اخذ و با تهیه پرسشنامه، خسارت ناشی از این پدیده به قیمت امروز نرخگذاری گردید. مقایسه نتایج حاصل از دبی پیک حوضه شهری منطقه 22 و حوضه آبخیز کن نشان میدهد که در دورهبازگشت 2 سال، دبی اوجسیل در حوضه شهری 2/ 6 برابر حوضه کن بوده و در دورهبازگشت 5 سال این نسبت 55/ 1 برابر و دورهبازگشت 10 سال به 11/ 1 برابر رسیده است. این نتیجه نشان میدهد شهرسازی و افزایش سطوح نفوذناپذیر پتانسیلنفوذ را کاهش و دبی پیک جریان و حجم سیلاب را افزایش داده است و نکته حائز اهمیت اینکه حساسیت سیلهای کوچک در منطقه بیشتر از سیلهای بزرگ میباشد. همچنین مطالعه 6 سیل اتفاق افتاده در منطقه طی 50 سال اخیر، حاکی از خسارت 000/ 500/ 715 میلیون تومانی این پدیده میباشد. با توجه به مجموع خسارات سیل و همچنین نیاز منطقه به ایجاد فضای سبز جدید و مشکل کمبود آب، میتوان با ارائه یک راهکار مدیریتی از رواناب حاصل از این سیلابها جهت تامین آب، در فضای سبز شهری استفاده نمود.
The change in the land use due to urbanization 1.11 times in 10-yr. this result, indicated, urbanization leading to a decrease of infiltration potential and increase of peak flow discharges and flood volumes and small floods were more sensitive than large floods to urbanization. Also, total of flood damages by 6 flood events in the past 50 years, estimated 715,500,000 tomans. According to this results and The require to create new green space and water shortage problems should be provide an approach of flood mamangment such as methods of runoff harvesting in other to irrigation of urban green spaces.leads to growing problems in urban hydrology and these increases peak flow discharges and flood volumes. Region 22 is one of the largest urban areas of Tehran, This area is located adjacent two catchment, Kan and Vardij. Rapid urbanization leading to higher flood risks in this area. In this paper, Firstly, The required information were prepared using GIS and Landsat satellite image and then peak flow discharges was estimated by three methods, including statistical distribution, SCS and Rational method. Also in order to estimate of flood damages, were taken data of Flood event, in the past 50 years and then damages of this phenomenon were estimated using questionnaire in today's prices.comparison of results from peak flow discharges,in Kan catchment and urban basin (region 22) in 2-yr period showed, increasing 6.2 times of peak flow discharges in urban basin than Kan catchment. this proportion was reduced 1.55 times in 5-yr and
خلاصه ماشینی:
این امر ممکن است خطرات و خساراتی 6- Alcantara 7- Feifer and Bennett 8- Liu et al 9- Campana and Tucci 10- Nirupama and Simonovic را متوجه مناطق پست و گود افتاده مناطق شهری کند (جانگ ١١، ٢٠٠٧: ٣٤٤).
نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان دادکه با افزایش شهرسازی ضریب هرزآب و حجم رواناب در حوضه های مورد مطالعه نزدیک به ٢ برابر افزایش یافته است (پوراغنیایی (١٣٨٩: ٩٠) با استفاده از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره لندست و پردازش آن ها در محیط GIS، نقشه پوشش گیاهی حوضه نکارود را تهیه و پس از تعیین پارامترهای بارندگی منطقه با استفاده از روش SCS و مدل هیدرولوژیکیHEC-HMC به شبیه سازی حوضه پرداخت ، نتایج نشان داد که با افزایش دوره بازگشت سیل ، تاثیر تغییر کاربری اراضی کاهش مییابد (پوراغنیایی، ١٣٨٩: ٩٠).
حبیبی و داوری (١٣٨٨: ٧٧) در بررسی مشکلات مدیریت سیلاب و رواناب سطحی در کلان شهرهای ایران به این نتیجه دست یافتند که عدم توجه کافی به مسائل مربوط به مطالعه و طراحی که ناشی از ضعف آمار و اطلاعات پایه بوده ، همچنین مشکلات مرتبط با مرحله اجرا که ناشی از مسایل فنی، اجتماعی و مدیریتی می باشد و مشکلات مرحله بهره برداری و نگه داری که ناشی از مسائل اجتماعی است ، 16- Douglas et al 17- Shang and Wilson 18- Suriya and Mudgal سبب اختلال در امر کنترل و بهره برداری بهینه از سیلاب های شهری خواهد شد.