چکیده:
پوشاک سنتی استان آذربایجان شرقی را می توان به سه دسته لباس شهری، عشایری و روستایی
تقسیم کرد. برای بازتولید سنت های پوشش بومی و به منظور طراحی مد لباس در این مقاله
بخش هایی از این سه دسته مدنظر قرار گرفته است. این لباس ها شکل هایی از کوین ک )شکل
مانتوی امروزی(، تومان )شکلی از دامن(، چپک ن )شکلی از نیم تنه(، آرخالیق )شکل کت بلند یا
کوتاه(، کوردو )شکلی از جلیقه( و سایر لباس ها را شامل می شود و همراه با عکس نمونه استفاده
در طراحی نیز پیشنهاد گردیده است. علاوه بر شکل لباس ها، تزئینات نقش های آنان نیز مدنظر قرار
گرفته است. پوشاک مناطق مختلف جلوه ای از فرهنگ و تمدن مناطق محسوب می شود و علاوه بر
ایجاد هویت، ظرفیت ها و قابلیت های طراحی مد برای تولید لباس به سبک و الگوی بومی را دارا
هستند. در این مقاله، ظرفیت های لباس سنتی آذربایجان شرقی به منظور طراحی لباس های امروزی
مورد بررسی قرار گرفته است. شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای و روش
تحقیق، توصیفی تحلیلی است.
خلاصه ماشینی:
اين لباس هـا شـکل هـايي از کوينـک (شـکل مانتوي امروزي)، تومان (شکلي از دامن )، چپکن (شکلي از نيم تنه )، آرخاليق (شکل کت بلنـد يـا کوتاه )، کوردو (شکلي از جليقه ) و ساير لباس ها را شامل ميشود و همراه با عکس نمونه استفاده در طراحي نيز پيشنهاد گرديده است .
پايتخت ها عموما از مراکز بافت پارچه بـه شـمار مـيرفتـه انـد و در ٥٧ منابع مختلف از پارچه هاي اين شهر نام برده شده است و شايد ـ حداقل در دوره هـايي که اين منطقه پايتخت بوده ـ طراحي لباس نيز در آنجا انجام شده باشـد.
از سـويي پـاره اي هنرهـاي تکميلي پوشاک و ضمايم نيز همچون انواع سوزن دوزيها در بين اقـوام مختلـف رايـج بوده است که آذربايجان شرقي نيز از اين قاعده مسـتثنا نيسـت و برخـي از لبـاس هـاي محلي آذربايجان همچون منطقه ممقان به واسطه سوزن دوزي آن شناخته شده اند.
توجه به لباس مناطق به عنـوان بخـش هـايي از سـبک هـاي پوشاک ايراني و ايجاد ارتباط بين سـبک هـاي لبـاس منـاطق مختلـف ، سـبب شـکل گيـري مجموعه اي جامع از انواع مدل ها و الگوها ميشود کـه مـيتوانـد بـه غنـاي طراحـي لبـاس ايراني ـ اسلامي مدد برساند و اين از ضروريات مقاله حاضر به شمار ميرود.
نمونه هايي از لباس هاي سنتي شـهري تبريـز کـه در سـاير شـهرهاي ايران نيز کمابيش رايج بوده است ، در نقاشيهاي دوره قاجـار همچـون تصـاوير کتـاب هزار و يک شب اثر صنيع الملک ديده مـيشـود (تصـاوير ١ و ٢).