چکیده:
«دوگانهها» در انتقال معنای روایات همواره نقشی اساسی دارند و معنا از طریق ساختار این «دوگانهها» و تعاملاتشان ایجاد و منتقل میشود. برخی ساختارگرایان بر این باورند که همة روایات بر پایة ساختاری ثابت از «دوگانهها» استوار هستند. این پژوهش، روایات مربوط به «آفرینش» در متون بندهش، زادسپرم، قرآن و تورات را بر اساس نقش دوگانهها انطباق داده تا از این طریق ساختار بنیادین آن را مشخص کند. با این هدف، ابتدا با بررسی اسطورهواجهای متون اصلی و برخی متون دیگر، ساختاری فرضی ترسیم شد، سپس با مطالعة دوبارة متون مورد بحث، این ساختار اثبات شد و توانایی توجیه رویدادهای متن را پیدا کرد. طبق این ساختار، مفاهیم ظلمت/ نور و مذکر/ مؤنث «دوگانههای» اصلی مرحلة آغازین روایت آفرینش به شمار میروند. از ترکیب این دوگانهها چهار شخصیت «مذکرِ روشن»، «مونثِ روشن»، «مذکرِ تاریک» و «مونثِ تاریک» ایجاد شده است. این چهارشخصیت در فصل بهار بندهش شامل روشنی بیکران (هرمزد)، روشنی مادی، تاریکی بیکران (اهریمن) و تاریکی مادی است. در باب نخست تورات نیز شامل روز، زمین، شب و دریا میشود. این شخصیتها در قرآن بر داستان آفرینش آدم انطباق مییابد و شامل آدمِ پیش از بهشت (روح)، زوجِ آدم، ابلیس و فرشتگان است. ویژگی دیگر مرحلة اول آفرینش این است که در جهان روشن، آفرینش صرفا مینوی است و آفرینش مادی اتفاق نمیافتد.
Binary opposites always play an essential role in transferring the meanings of narratives; meaning is produced and transferred through the structure and interrelations of binary opposites. Some structuralists believe that all narratives are founded on a fixed structure of binary opposites. Based on the role of binary opposites, this study compared narratives related to Creation in the texts of the Bundahishn, the Selections of Zadsparam, the Qur’an and Torah in order to establish the basic structure of the Story of Creation. To this end, first a hypothetical structure was depicted by analyzing the mythemes of the main texts and some other texts. Then, by a thorough re-reading of the selected texts, this structure was set as the verified basis and found the ability to explain the events in the text. Based on this structure, the main binary opposites of the first phase of the Story of Creation are: light/dark and male/female. Four characters, namely, light-male, light-female, dark-male, and dark-female, have been produced by combining these binaries. In the spring chapter of the Bundahishn, these four characters comprise never ending light (Hormozd), material light, never ending darkness (Ahriman), and material darkness. Day, earth, night, and sea play the same four characters in the first chapter of Torah and in the creation story of Adam they come in the names of pre-heaven Adam (spirit), Adam’s wife, Iblis, and angels. Another characteristic of the first phase of Creation is that creation in the light world is only spiritual and no material creation happens.
خلاصه ماشینی:
واسازی ساختار مرحلۀ آغازین داستان آفرینش براساس نقش دوگانه ها (تطبیق متون قرآن ، تورات ، بندهش و گزیده های زادسپرم ) 1 شیدا قاسمی 2 تقی پورنامداریان 3 علیرضا شعبانلو چکیده «دوگانه ها» در انتقال معنای روایات همواره نقشی اساسی دارند و معنا از طریق ساختار این «دوگانه ها» و تعاملاتشان ایجاد و منتقل میشود.
تفاوت دیگری غیر از زمان آفرینش نیز در دو روایت باب اول و باب دوم وجود دارد؛ در روز ششم مرد و زن با هم از خاک آفریده میشوند (همان : ٢٦-٣١) اما در باب دوم ابتدا آدم آفریده شده و سپس نسا برای یاری او خلق میشود (سفر پیدایش ، ٢: ٥-٢٣).
نخست اینکه در کنار آب که تاریکی مادیست و جدا از آن ، آمده است و دوم اینکه تاریکی مینویی بدون اینکه خلق شود در بندهای بعد نام شب میگیرد؛ بنابراین باید از این مرحله در داستان وجود داشته باشد و سوم اینکه طبق ساختاری که در بخش جمع بندی بررسی خواهیم کرد تاریکی مینویی (غیرمادی) از نظر زمانی زودتر از روشنی مینویی یا نور متولد میشود و چون ما در مرحلۀ بعد تولد نور را داریم طبیعی است که اینجا تاریکی در جهان وجود داشته باشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث و تحلیل داده ها تطبیق مرحلۀ اول آفرینش در متون بندهش ، زادسپرم ، قرآن و تورات دوگانه های اصلی که در متونِ بررسی شده ، ایفای نقش میکنند، دوگانۀ جهان روشن و جهان تاریک یا به عبارت دیگر دوگانه جهان پیدا و جهان پنهان در کنار دوگانۀ مونث و مذکر یا به عبارتی دوگانه ماده و غیرماده است .