چکیده:
واقعه غدیر به عنوان یکی از مهمترین مستندات روایی اثبات جانشینی امیرالمومنین حضرت علی (ع)، به تواتر در منابع اهل سنت گزارش شده است و مورد قبول بیشتر علمای آنان است. با این وجود، ابهامهایی درباره درستی این روایت در برخی منابع به چشم میخورد که نپرداختن به این روایت از سوی برخی از مهمترین سیره نگاران متقدم، مانند محمد بن اسحاق (د. 151) یکی از آنها است. در این پژوهش برای ارزیابی موضعگیری ابن اسحاق درباره گزارش واقعه غدیر و با وجود باور برخی علمای شیعه به روایت این واقعه از سوی او، با ارائه شواهدی از شرایط سیاسی ـ فرهنگی دوران نوشتن این سیره و با استفاده از شیوه تبیین تاریخی، چرایی عدم روایت این واقعه در سیره ابن اسحاق تحلیل و تبیین میشود.
Qadier event being considered as one of the most important narrative documents in relation to proving the succession of Amir al- Momenin Ali (PBUH) has been frequently reported in Sunnite sources and it is accepted by many of their scholars. However, it is observed some ambiguities related to the truth of this narration in some sources. One of them is ignoring this narration by one of the important pioneer biographers of Prophet and Imam, Mohammad Ibn e- Eshaqq. In this research, it is explained about the reason of not narrating this event in Sireh Ibn e- Eshaaq through the presentation of some evidences from the political and cultural conditions dominant in time of writing this biography and via the historical clarifications to investigate the lodgment of Ibn e- Eshaaq on the report related to Qadir event and the strong beliefs of some Shiite scholars in the narration of this event by him.
خلاصه ماشینی:
تبیین تاریخی دلایل عدم روایت واقعه غدیر در سیره ابن اسحاق تاریخ دریافت : ٩٦/٦/٥ تاریخ تأیید: ٩٨/٩/٩ 1 رسول قلیچ 2 سید محمد رسول ربانی زاده واقعه غدیر به عنوان یکی از مهـم تـرین مسـتندات روایـی اثبـات جانشـینی امیرالمؤمنین حضرت علی ، به تواتر در منابع اهل سنت گزارش شده است و مورد قبول بیشتر علمای آنان است .
3 در این راستا، مقالات متعددی درباره ابن اسحاق و سیره او به نگارش در آمده است و در کتاب های منبع شناسی از ابن اسحاق و روش سیره نگاری او یاد شده است ،٤ اما درباره موضوع مورد بحث این مقاله ؛ یعنی رویکرد ابن اسحاق درباره حدیث غدیر به جز آنچه که در برخی از منابع کلامی اهل سنت که نقل ایـن روایـت از سـوی ابـن اسـحاق را منکـر شده اند٥ و آنچه که در منابع کلامی شیعی در موضوع اثبات امامت امام علی در پاسـخ به این شبهه آمده است ،٦ پژوهشی یافت نشد.
٩٧٤ق ) که مدعی ارتباط ناراحتی اصحاب از امام علـی بـا واقعـه غدیر هستند، تنها ناراحتی اصحاب از رفتـار امـام علـی در سـفر یمـن و دفـاع رسـول خدا از ایشان را از ابن اسحاق نقل میکنند که این موضوع در متن گزارش ابن اسحاق در سیره ابن هشام وجود دارد و در آن ، افزون بر تفصیل موضوع ناراحتی اصحاب ، سـخن رسول خدا آمده است که فرمودند: از علی شکایت نکنید که او درباره خدا یا در راه خدا سـخت تـر از آن اسـت 3 که کسی بتواند از او شکایت کند.