چکیده:
همان گونه که برداشتهای گوناگون از گزارشهای قیام عاشورا، زمینهساز ارائه دیدگاههایی متفاوت و گاه متعارض درباره چیستی و چرایی قیام سیدالشهدا (ع) بوده است، بازخوانی این گزارشها میتواند زمینهساز رسیدن به تحلیلهایی نو و ژرف از بستر و بایستههای رویدادهای مربوط به قیام عاشورا و در نتیجه شناخت هرچه بهتر این قیام شود.
این مقاله با روش وصفی ـ تحلیلی، همراه با بازخوانی چند گزارش عاشورایی، مانند وصیتنامه سیدالشهدا (ع) به محمد بن حنفیه، ملاقات آن حضرت (ع) با فرزدق و بشر بن غالب و نوحهخوانی جنیان در منطقه خزیمیه که بهوسیله مورخانی چون ابنسعد، بلاذری، طبری، ابناعثم و شیخ مفید بیان شده است، میکوشد فضای زمانی و مکانی صدور این گزارشها را بکاود. این بررسی نشان میدهد که به دلیل خلط و جابهجایی قسمتی از گزارشها در برخی منابع و برخی استنتاجهای کم اعتبار، برداشتهایی نادرست از اخبار عاشورایی شکل گرفته است.
Different interpretations of reports related to the tragic event Ashura can provide the ground for the presentation of various viewpoints on the why and how of uprising by Seyedoshohada. Reviewing these reports can provide the ground for achieving new and profound analyses on the essentials and requisites of the events related to Ashura uprising and consequently a better insight pertaining to this event. Through the descriptive-analytical research method and along with reviewing some incidents with regard to tragic event of Ashura such as testament of Seyedolshohada addressing Mohammad Ibn e- Hanafiyeh, that holiness’ meeting Farazdaq and Boshr Ibn e- Qaleb, and lamentation by the Jins in Khazimiyeh which was mentioned by historians such as Ibn e- S’ad, Belazeri, Tabari, Ibn e- A’tham, and Sheikh e- Mofid. This article tries to investigate the temporal and local atmosphere of issuing these reports. This study clarifies that some incorrect interpretations on Ashura reports have been developed due to displacement of some parts of reports in some resources along with some low valid deductions.
خلاصه ماشینی:
بازخوانی چند گزارش عاشورایی بر اساس بسترشناسی حوادث قیام تاریخ دریافت : ٩٦/١/٢٠ تاریخ تأیید: ٩٨/١٠/٢٣ 1 ابراهیم گودرزی 2 نعمت الله صفری فروشانی 3 سید محمد حسین مقدس نیان همان گونه که برداشت های گوناگون از گزارش های قیام عاشورا، زمینـه سـاز ارائـه دیـدگاه هـایی متفـاوت و گـاه متعـارض دربـاره چیسـتی و چرایـی قیـام سیدالشهدا بوده است ، بازخوانی این گزارش ها میتواند زمینه ساز رسیدن بـه تحلیل هایی نو و ژرف از بستر و بایسته های رویدادهای مربوط به قیام عاشورا و در نتیجه شناخت هرچه بهتر این قیام شود.
این مقاله بـا روش وصـفی ـ تحلیلـی، همـراه بـا بـازخوانی چنـد گـزارش عاشورایی، مانند وصیت نامه سیدالشهدا بـه محمـد بـن حنفیـه ، ملاقـات آن حضرت با فرزدق و بشر بن غالب و نوحه خوانی جنیان در منطقـه خزیمیـه که به وسیله مورخانی چون ابن سعد، بلاذری، طبری، ابن اعثم و شـیخ مفیـد بیـان شده است ، میکوشد فضای زمانی و مکانی صدور این گزارش ها را بکـاود.
خبر دیدار و گفت وگوی محمد بن حنفیه با امـام در آسـتانه خـروج آن حضـرت از مدینه در منابع متعددی گزارش شده است ٦ اما کسی جز ابن اعثم ،٧ افزون بر اصل ملاقات ، این وصیت را نقل نکرده است .
به گفته ابن اعثم ، امام در پایان ملاقات خود با محمدحنفیـه ، کاغـذ و قلـم طلبیـد و ایـن وصیت نامه را برای برادرش نوشت : بسْم الّله الّرْحمن الّرحیم ، این وصـیت حسـین بـن علـی بـه بـرادرش محمـد، معروف به پسر حنفیه است .