چکیده:
خرافات دینى، نه تنها دین را از کارآیى، تعالى آفرینى باز مىدارند که جامعه دینى را دچار آسیبهاى فراوان مىکنند و سد راه تکامل و شکوفایى آن مىشوند. در این مقال، مفهوم و معناى خرافه و قلمرو آن، نقش ویرانگر خرافهها، در دین و جامعه دینى و پیامدهاى آنها: خلوصزدایى، غلو، اباحىگرى، تحریف دین، گسترش سحر و جادو، به بوته بررسى نهاده مىشود و نقشآفرینى علما در رویارویى با خرافهها و این پیامدها ناکارآمد سازدین، به روشنى بیان مىشود و آنگاه از ابزار و شیوههاى عالمان آگاه در مبارزه با خرافههاى دینى سخن به میان مىآید، از جمله: شناسایى انگیزهها، زمینههاى رویش خرافه، بازاندیشى و نوفهمى بر پایه اعتماد و اعتبار به خرد آدمى و... .
خلاصه ماشینی:
در اين مقال, مفهوم و معناي خرافه و قلمرو آن, نقش ويران گر خرافه ها, در دين و جامعه ديني و پيامدهاي آنها: خلوص زدايي, غلو, اباحي گري, تحريف دين, گسترش سحر و جادو, به بوته بررسي نهاده مي شود و نقش آفريني علما در رويارويي با خرافه ها و اين پيامدها ناكارآمد سازدين, به روشني بيان مي شود و آن گاه از ابزار و شيوه هاي عالمان آگاه در مبارزه با خرافه هاي ديني سخن به ميان مي آيد, از جمله: شناسايي انگيزه ها, زمينه هاي رويش خرافه, بازانديشي و نوفهمي بر پايه اعتماد و اعتبار به خرد آدمي و… .
16 شهيد مطهري نيز كه عمرش را در راه درك و فهم و روشن گري زواياي دين و اسلام شناسي هزينه نمود, آن گاه كه براي اصلاح و احياي انديشه و عمل ديني اقدام نظري مي نمايد, متوجه خرافه هايي مي گردد كه آفت دين شده اند و مي نگرد كه هم فهم ديني و هم دين در ساحتهاي چندگانه پيش گفته گرفتار خرافات شده و مي شود و در گستره هاي نامبرده نمونه هاي فراواني مي آورد و پاسخ مي دهد.
به دين صورت كه از يك سوي دين اسلام مدعي آزادي مسؤولانه, اعتماد و احترام به خرد انساني, واقع بيني و نقد است; و از سوي ديگر پاره اي از خرافه هاي ديني به طور دقيق در نقطه مقابل اين مدعيات قرار مي گيرند و عمل مي كنند; يعني همه آن مدعيات را منع و از بين مي برد و يا دست كم, بازدارنده هايي فراروي عملي شدن آنها پديد مي آورد.