چکیده:
سینما و همزاد آن انیمیشن، پس از تجربیات ابتدایی دریافتند که خلق یک موقعیت نمایشی تصویری نیازمند به یک متن روایی است، تا براساس آن فیلمنامهایی نگاشته شود. فیلمنامهنویسی در روند تکاملی خود روشها و الگوهای مختلفی را آزموده است. سینما و انیمیشن شباهتهایی را باهم دارند، اما انیمیشن بعلت خصایل ویژهاش تفاوتهایی را دارا میباشد که زبان روایی خاصی را در بیان تصویریش میطلبد. انیمیشن ایران مدتی است با ساخت مضامین مذهبی و ملی در تلاش است که جایگاه ویژهایی نزد مخاطبان وطنی و بینالمللی کسب نمایند. آثار سینمایی دهه 90 توانستهاند به جشنواره فجر و حتی اسکار راه یابند و در سینماهای مختلف اکران شوند. پژوهش حاضر با درک اهمیت تفاوت فیلمنامه انیمیشن و سینمای زنده و با هدفی کاربردی انجام شده است. روش تحقیق، کیفی با رویکردی توصیفی- تحلیلی میباشد. مسئله اصلی پژوهش، واکاوی ویژگیهای فیلمنامههای این دوره انیمیشن ایران است. از اینروی انیمیشنهای شاهزاده روم، فیلشاه و فهرست مقدس بعنوان آثار شاخص سینمای انیمیشن دهه90 بررسی شده است. نتیجه حاصله نشان از آن دارد، انیمیشن ملی ایران از لحاظ تکنیک اجرایی دارای پیشرفتهای شایانی است، اما به لحاظ روایت، خط داستانی، محتوا و انتقال پیام، ضعف و مشکلات فراوانی دارد.
Cinema and its animation companions, after their initial experiences and passing through early cinema, realized that creating a visual representation required a narrative text to make a script. Therefore, the script considered as the basis for the fictional work to form productions based on it that appeal to the audience. Scriptwriting in its evolutionary process has tried different styles and methods that have been identified and documented as diverse patterns. Although, cinema and animation are considered as the seventh art and have some similarities, animation has differences due to its special features, which require a specific narrative language to express its image. Animation also has a long history in Iran and it wants to follow this procedure. The Iranian animation industry has been trying to make its cinematic productions a special place among domestic and international audiences by building on various religious and national themes. The works of the 90's have managed to reach the Fajr Festival and even the Oscars. Moreover they have been screened in various theaters. The present study have been conducted with a practical purpose to understand the significance of differences between animated script and live cinema. The current study is qualitative research with a descriptive-analytical approach. The main issue of the research is the analysis of the narrative features in the screenplays of this period of Iranian animation cinema. Therefore, the animations of the princess of Rome, the Elephent king, and The Holy cast will be considered as case studies. The results show that Iran's national animation has significant progress in terms of executive technique, but in terms of narrative, storyline, content and message transmission, it has many weaknesses and problems.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله، سعی شده است یک مطالعه تطبیقی درباره ساختار و شیوه نگارش در اینگونه کتابها با بررسی کتاب فیلمنامهنویسی انیمیشن انجام شود و همچنین مطالب و نکات مهم این کتاب که حاصل تجربه نویسنده است، به شکلی خالصه برای خوانندگان ارائه گردد؛ همچنین بخشهای مهم کتاب چون تهیه پیش طرح، طرح اصلی، قالب فیلمنامه و گفتگونویسی، به طور ویژه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.
فیلمنامه چیزی نیست جز ثبت علایم و اشاراتی برای انتقال اصوات و تصاویری بر نوار فیلم، به طریقی که ابلاغ پیام فیلمساز، حداکثر تاثیر خود را در حداقل زمان، برای مخاطب به جا گذارد؛ و این علامتهای ثبت شده، علی الاصول باید معادل همان تصاویر و مفاهیمی باشند که سازندة فیلم در ذهن دارد تا بعد، به کمک وسایل مادی از قبیل هنرپیشه، دکور، وسایل فیلمبرداری، موسیقی و ترکیب آنها با یکدیگر، یک اثر هنری جدید به نام فیلم را به وجود آورد.
با این که به عقیده کارگردان و برخی منتقدان اینکار نشان خلاقیت است و بر جذابیت فیلم افزوده و درک آن را برای کودکان آسانتر کرده چون شخصیتها نیاز به معرفی و نشان دادن رفتار خاصی از خود ندارند و راحت از ظاهرشان میشود متوجه صفات و خصوصیات اخلاقیشان شد اما به نظر میرسد اینکار ضعف فیلمنامه را نشان میدهد چون فیلمنامهنویس نتوانسته از پیچیدگی داستان کم کند و شخصیتها را به گونهای صحیح و در طول فیلم و نه حاضر و آماده به مخاطب بشناساند.
(به تصویر صفحه رجوع شود) 2- ویژگیهای روایی فیلمنامههای انیمیشنهای ایرانی شاهزاده روم، فیلشاه و فهرست مقدس چیست؟ روایت در هر سه این فیلمها ساخته و پرداخته شده است و درجههای مختلفی از جعل و تصنع در روایات آنها دیده میشود البته این مقدار در انیمیشن شاهزاده روم از دو فیلم دیگر کمتر است.