چکیده:
عوامل اجرایی پروژهها (مشاوران، پیمانکاران و...) نقش مهمی را در هر پروژههای عمرانی خواهد داشت. تشخیص صلاحیت تکتک پیمانکاران توسط هر دستگاه دولتی کاری زمانبر و پرهزینه است. لذا، جهت تسهیل و وحدت رویه تشخیص صلاحیت عمومی توسط نهادهای ذیربط انجام میگیرد. در هر پروژه اجرایی سه عامل اصلی درگیر هستند، عبارتاند از: کارفرما، طراح و سازنده، که این عوامل میتوانند واحدهایی نظیر مدیریت طرح، مدیریت پروژه و مدیریت ساخت را نیز بهصورت مجزا یا ترکیبی از واحدهای نامبرده شده در کنار خود داشته باشند. این عوامل به شکلهای متفاوت میتوانند در کنار یکدیگر باهم همکاری نمایند و با حذف یا ادغام بعضی واحدها در هم، روشهای گوناگون ساختار اجرایی پروژه شکل گیرد. با توجه به شرایط پروژه سرمایهگذار، میتواند برای اجرای پروژه سیاستگذاری نموده و مناسبترین روش اجرا را انتخاب نماید. هرچه واحدهای مختلف پروژه شامل مهندسی، تامین، اجرا و مدیریت پروژه تحت سیستمهای اجرایی یکپارچهتر و سطوح کمتری صورت پذیرد، هماهنگی و کنترل پروژه آسانتر و موانع اجرایی کمتر است. اما به همین میزان امکان استفاده از توان پیمانکاران داخلی، انتقال تجربه و بومیسازی تکنولوژی، اقتصادی نمودن قیمت پروژه، سختتر و دور از دسترس میباشد. بنابراین در انتخاب سیستم اجرای پروژه، گزینههای متفاوتی بهوسیله سرمایهگذاران و کارفرمایان بررسی میگردد و انتخاب مناسبترین گزینه توسط عوامل تصمیمگیرنده، سود و عاید فراوانی را نصیب صاحبان پروژه و اقتصادی ملی مینماید و تصمیمات نامناسب ضررهای فراوانی را به بار آورده و باعث از دست رفتن فرصتها در عرصه ملی خواهد شد. به همین دلیل در این پژوهش با استفاده از مطالعهی کتابخانهای و اسنادی به بررسی دقیق اسناد و مدارک مرتبط، دادههای موردنیاز جمعآوریشده راهکارهایی جهت بهبود مدیریت پیمان در ساختار اجرایی پروژههای عمرانی ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
3-2 مفاهیم پایه پیمان در این بخش، به منظور آشنایی با مفاهیم پایه کاربردی در پیمان های پروژههای عمرانی، برخی از مهم ترین این موارد که در موادذیل در شرایط عمومی پیمان مورد اشاره قرار گرفته اند، ارائه شده است: 3-3 پیمان مجموعه اسناد و مدارکی است که در ماده2 موافقتنامه پیمان (موافقت نامه، شرایط عمومی، شرایط خصوصی، برنامه زمانی، فهرست بها، مشخصات فنی، دستورالعمل ها، استانداردهای فنی، نقشه ها، هر گونه اسناد، مدارک و توافقات رد و بدل شده حین انجام کار میان کارفرما و پیمانکار)، درج شده است.
مدیر طرح شخص حقوقی است که به منظور مدیریت اجرای کار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود (ماده هشت).
مهندس مشاور شخصیت حقوقی یا حقیقی است که برای نظارت بر اجرای کار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود (بند الف ماده نه).
3-4 انواع ضرایب مترتب بر پیمان با توجه به اهمیت فراوان پیش بینی صحیح اعتبارات موردنیاز پروژههای عمرانی، اهم ضرایب قابل اعمال در برآورد اولیه پروژه که منجر به تنظیم اعتبارات در قالب موافقتنامه طرح های عمرانی میگردد، درذیل فهرست گردیده وبهصورت بسیار خلاصه معرفی شده اند: ضریب بالاسری قیمت های مدرج در فهرست بها، هزینه های مستقیم کار (دستمزد، نیروی انسانی، مصالح، استهلاک ماشین آلات) را شامل می شود و هزینه های غیر مستقیم کار (نیروی انسانی شاغل در مدیریت و دفتر مرکزی پیمانکار، هزینه ضمانت نامه ها و...