چکیده:
ناحیه سواحل جنوبی خزر مرطوب ترین ناحیه ایران به شمار می رود و یکی از قطب های کشاورزی و گردشگری در منطقه محسوب می شود. در سواحل جنوبی دریای خزر بارش به عنوان مهمترین عنصر اقلیمی از توزیع زمانی و مکانی پیچیده ای برخوردار است. یکی از مهمترین عوامل موثر در بارشهای جوی، تغییرات اقلیمی است. این پژوهش در صدد آن است اثر تغییرات اقلیمی بر روی بارش سواحل جنوبی دریای خزر را بررسی نماید. بدین منظور داده های بارش 32 ایستگاه باران سنجی از وزارت نیرو و داده های مدل اقلیمی جهانی AOGCM از سایت تغییر اقلیم آمریکا گرفته شد. همچنین داده های مدل Hdcm3 از وب سایت کانادایی CCCSN اخذ گردید. داده ها، مورد کنترل کیفی قرار گرفت و صحت داده ها بررسی شد. سپس ایستگاه های دارای داده های بیش از 30 سال برای پژوهش انتخاب گردید. پس از آماده سازی داده ها، از مدلSDSM و سناریوهای انتشار A2 و B2 برای ریزمقیاس نمایی داده های بارش استفاده شد. نتایج یافته های بررسی بارش منطقه نشان می دهد، مدل NCEP در برآورد مقدار بارش انطباق بهتری با داده های بارش مشاهده ا ی دارد. برآورد بارش سناریوهای A2 و B2 به غیر از ماه های پر بارش و کم بارش، نزدیک به بارش مشاهده ای است. بیشترین واریانس مدل های NCEP و HADCM3 در فصل پاییز و همزمان با وقوع بارش های حداکثری و یا در ماه هایی است که در منطقه ی مورد مطالعه بارش های ناگهانی اتفاق افتاده است. بر اساس تحلیل های انجام شده در پژوهش، در مجموع درصد بارش دریافتی فصل پاییز در منطقه افزایش خواهد یافت.پس لازم مینماید برنامه ریزی های دقیق و مفید جهت استفاده ی صحیح از مقادیر بارش دریافتی و مدیریت بهینه در منطقه با استفاده از نتایج چنین پژوهش هایی صورت گیرد.
The southern coast of Caspian Sea is considered the wettest part of Iran. It is a major center of agriculture and tourism and is regarded as a great geomorphological entity in the area. In the southern coasts of Caspian Sea, rainfall, as the most important climatic element, has a complicated temporal and spatial distribution. One of the major factors that influence rainfall in this region is climate changes. The current study attempts to investigate the impact of climate changes on rainfall in the southern coasts of Caspian Sea. For this purpose, rainfall data related to 32 Rain gauges were collected from the Ministry of Energy and data related to the global climatic model (AOGCM)were collected from the American climate change website. In addition, data related to HADCM3 model were obtained from the Canadian website CCCSN. The data underwent quality control and their validity was investigated. Then, stations having records for more than 30 years were selected. After the preparation of the data, SDSM model and A2 and B2 Emission scenarios were used for the purpose of downscaling rainfall data. Findings of the study on rainfall data showed that NCEP model has a higher conformity to the observed rainfall data in estimating the amount of rainfall. The estimations made by A2 and B2 scenarios are close to the observed rainfall, except for the months with very higher or very lower rainfall than the average amount documented in the stations under investigation. The model showed a higher degree of error in months with higher rainfall (such as in the fall) compared to months with lower rates of rainfall. The highest variance of NCEP and HADCM3 models occurred in the fall (when maximum amounts of rainfall occurs) or in months in which sudden rainfalls have been documented in the areas investigated. Based on the analysis performed in the study , autumn total received rainfall in the region will increase. So for detailed planning and proper use from received precipitation it is necessary that use results of such researches .
خلاصه ماشینی:
در زمینه ی بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روی پارامترهای اقلیمی با استفاده از مدل های اقلیمی پژوهش های چندی در نقاط متعدد جهان انجام گرفته است ، از آن جمله ؛ (٢٠١٠) Sarraf and Samadi در پژوهش خود، توانایی SDSM در شبیه سازی پیش بینی کننده های اقلیمی برای تشخیص اقلیم استان خراسان را مورد بررسی قرار دادند.
(٢٠١٤) Khorshiddoust and Ghermez cheshmeh اثرات تغییرات اقلیمی بر اقلیم ایران را با استفاده از مدل های ریزمقیاس نمایی مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که خطا در تخمین بارش با فاصله از مرکز شبکه رابطه معنیداری دارد، در حالی که خطا در حداکثر درجه حرارت به ارتفاع ایستگاه مربوط است .
در پژوهش (٢٠١٦) Saraf، مدل ریزمقیاس نمایی SDSM به عنوان ابزاری برای ریزمقیاس نمایی آماری داده های هواشناسی در منطقه ی گوداواری هند مورد استفاده قرار گرفته است ، تمامی سناریوهای هردو مدل جهانی (GCM) و (HADCM٣) افزایش بارش و دما در دوره های آتی را برآورد کردند.
مقدار خطای برآورد مدل HadCM٣ با استفاده از معیارهای MBE و MAE در ایستگاه - های مورد مطالعه در منطقه محاسبه و سپس با هم مقایسه گردید، نتایج به دست آمده در نمودارهای ٢٠ تا ٢٣ آورده شده است .