چکیده:
یکی از مسائل پیشروی مسلمانان پس از هجرت به مدینه، چگونگی تنظیم روابط اقتصادی با یهودیانی بود که به سبب تسلط بر اقتصاد مدینه مسلمانان را به شیوههای مختلف در تنگنا قرار دادند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که روابط اقتصادی مسلمانان با یهود مدینه در سالهای آغازین هجرت چگونه بود و رسول خدا(ص) برای کاهش سیطره یهود و رشد زیرساختهای اقتصادی مسلمانان چه راهبردی اتخاذ کردند؟ نتیجه حاکی از آن است که در سالهای نخستین، مسلمانان وابستگی اقتصادی شدیدی به یهودیان داشتند؛ اما پیامبر(ص) با تشویقهای مکرر و بهرهمندی از سازوکارهای مدیریتی، از جمله احیای زمینهای بایر، کاشت درختان مثمر، رهاسازی و احیای منابع آبی، اعزام کاروانهای تجاری به شام، کارآفرینی و تشویق به مشارکت اقتصادی، برپایی بازار مستقل و حاکم کردن قوانین اسلامی بر معاملات تجاری، توانست موقعیت اقتصادی مسلمانان را در برابر یهودیان ارتقا بخشد.
Given the dominance of the Jews over the economy of Medina, establishing economic relations with them was one of the problems of the Muslims after emigrating to Medina. Using a descriptive-analytical method, this paper seeks to analyze the Muslim economic relations with the Jews of Medina in the early years of the migration to know what strategies did the Messenger of God (S) adopted to reduce Jewish domination over the economic affairs, and what strategies did his holiness adopted to growth economic infrastructure of Muslim? The results show that in the early years, Muslims had a strong economic dependence on Jews; but by providing management mechanisms, the Prophet (S) was able to improve the economic position of Muslims against Jews. Some of these mechanisms include, revival of barren lands, planting fruit trees, releasing and reviving water resources, sending trade caravans to Damascus, entrepreneurship and encouraging people to participate in economic activities, establishing an independent market based on the Islamic rules.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که روابط اقتصادی مسلمانان با یهود مدینه در سالهای آغازین هجرت چگونه بود و رسول خدا برای کاهش سیطره یهود و رشد زیرساختهای اقتصادی مسلمانان چه راهبردی اتخاذ کردند؟ نتیجه حاکی از آن است که در سالهای نخستین، مسلمانان وابستگی اقتصادی شدیدی به یهودیان داشتند؛ اما پیامبر با تشویقهای مکرر و بهرهمندی از سازوکارهای مدیریتی، از جمله احیای زمینهای بایر، کاشت درختان مثمر، رهاسازی و احیاي منابع آبی، اعزام کاروانهای تجاری به شام، کارآفرینی و تشویق به مشارکت اقتصادی، برپایی بازار مستقل و حاکم کردن قوانین اسلامی بر معاملات تجاری، توانست موقعیت اقتصادی مسلمانان را در برابر یهودیان ارتقا بخشد.
بنابراین با توجه به روابط اقتصادی یکسویهای که میان یهودیان و مسلمانان در نخستین سالهای هجرت برقرار بود و در این روابط غالباً مسلمانان وابسته به اقتصاد یهودیان بودند، مدیریت راهبردی پیامبر چگونه زمینۀ خودکفایی مسلمان را فراهم ساخت؟ با توجه به خلأ پژوهشی دربارة وضعیت معیشتی و اقتصادی مسلمان از بدو ورود آنان به مدینه تا حادثۀ بازار بنیقینقاع، ميطلبید پژوهش مستقلی صورت گیرد و به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که روابط اقتصادی مسلمانان با یهود مدینه در سالهای آغازین هجرت چگونه بوده و پیامبر( برای کاهش تسلط یهود و نیز رشد زیرساختهای اقتصادی مسلمانان چه راهبردی اتخاذ کردند؟ فرضیۀ این پژوهش بر این پایه استوار است که اقتصاد مدینه متکی به امور زراعی بوده و منابع اصلی آن، همچون چاههای پرآب، اراضی حاصلخیز، تجارت با یهودیان وادیالقری و کنترل بر بازار مدینه، در اختیار یهودیان بود.