چکیده:
قابلیت مقایسه حسابداری، مقامات مالیاتی را قادر میسازد تا درک بهتری از فعالیتهای شرکت داشته و روند شناسایی فعالیتهای اجتناب مالیاتی شرکتها را از سوی آنها بهبود میبخشد؛ که این مسئله نقش مهمی در محدود نمودن توانایی و انگیزههای مدیران برای اقدام به اجتناب مالیاتی ایفا مینماید. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری با اجتناب مالیاتی شرکت و همچنین مطالعه اثر تعدیلکنندگی (جایگزینی یا مکمل) محیط اطلاعاتی بر رابطه بین آنها میپردازد. این پژوهش از نوع پژوهشهای کمی و از لحاظ روش اجرا در زمره همبستگی و بر اساس هدف، از نوع کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 86 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391 تا 1395 میباشد. در این پژوهش برای سنجش قابلیت مقایسه حسابداری از سه معیار مختلف طبق مدل دی فرانکو و همکاران (2011) و همچنین از دو معیار تفاوت دفتری مالیات و نرخ موثر مالیاتی برای اندازهگیری اجتناب مالیاتی استفاده گردید. برای تحلیل دادهها نیز، از نرمافزار PLS و از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. پس از اطمینان یافتن از برازش قابلقبول مدلهای اندازهگیری و ساختاری پژوهش، نتایج پژوهش حاکی از آن است که قابلیت مقایسه حسابداری موجب کاهش فعالیتهای اجتناب مالیاتی شرکت میشود. علاوه بر این مطابق با پیشبینی نظریه جایگزینی، نتایج نشان میدهد که محیط اطلاعاتی رابطه منفی بین قابلیت مقایسه و اجتناب مالیاتی شرکتها را تضعیف میکند.
Accounting comparability enables tax authorities to obtain a better understanding of corporate activities and improve the recognition of corporate tax avoidance behaviors, which, in turn, plays a crucial role in curbing managerial incentives and abilities in committing tax avoidance. On the basis of these arguments, this study is concerned with investigating the linkage between accounting comparability and corporate tax avoidance, and moderating effect (substituting or replacing) of information environment on this relation using structural equation modeling approach. As a quantitative, correlational and applied study, this research employs a sample of 86 firms listed on the Tehran Stock Exchange during the years 2012-2016. The PLS software is also adopted to analyses the collected data. In doing so, three various measures based on the model proposed by DeFranco et al (2011) were employed to evaluate accounting comparability, and two proxies of book-tax difference and effective tax rate are also used to compute tax avoidance. Having ensured the goodness-fit of the research models, the results of the research reveal that accounting comparability tends to mitigate corporate tax avoidance behaviors. Moreover, in line with the predictions of substitutions theory, the findings suggest that information environment weakens the negative correlation between accounting comparability and corporate tax avoidance.
خلاصه ماشینی:
نظر به اين که نقش نظارتي محيط اطلاعاتي، ممکن اســـت جايگزين يا مکمل نقش قابليت مقايسه صورت هاي مالي باشد، لذا انتظار بر اين است که رابطه بين قابليت مقايسه حسابداري و اجتناب مالياتي شرکت ها، تحت تأثير کيفيت محيط اطلاعاتي قرارگرفته و تعديل گردد.
انتظار ميرود نتايج اين پژوهش بتواند د ستاوردهايي براي قانونگذاران بازار سرمايه ، تدوين کنندگان اســتانداردهاي حســابداري و قوانين مالياتي داشــته باشــد و اين نهادها، شــرکت ها را به ارائه صـورت هاي مالي قابل مقايسـه تر و محيط اطلاعاتي غني ترغيب نمايند؛ چرا که نتايج برخي از مطالعات گذشــته نشــان ميدهد اين امر منجر به کاهش رفتار فرصــت طلبانه مديران و اجتناب مالياتي شرکت ميشود.
به طوريکه در شـــرکت هاي داراي محيط اطلاعاتي ضـــعيف به دليل عدم اعمال نظارت موثر، نقش قابليت مقايســـه حســـابداري پررنگ تر شــده و بنابراين ، قابليت مقايســه صــورت هاي مالي در اين شــرکت ها تأثير بيشــتري بر کاهش اجتناب مالياتي دارد (گالمور و لابرو، ٢٠١٥).
ســاک و ژائو (٢٠١٧) نيز شــواهدي را در پشــتيباني از اين نظريه ، ارائه نموده و دريافتند در شرکت هاي داراي محيط اطلاعاتي ضعيف ، رابطه بين قابليت مقايسه و کاهش اجتناب مالياتي قويتر ا ست .
The Benefits of Financial Statement Comparability, Journal of Accounting Research, 49 (4) , 895–931.
The Effect of Financial Statements Comparability on Stock Price Synchronicity, Journal of Financial Accounting Research, 8 (1) , 39-54.
The importance of the internal information environment for tax avoidance, Journal of Accounting and Economics, 60 (1) , 149–167.