چکیده:
پرسش از هویت و چرایی تولد گفتمان علمی فرهنگی المصطفیصلی الله علیه و آله، موجب تکوین این پژوهش شده است. اگر گفتمان به معنای کلیت ساختاردهیشده از عمل مفصلبندی باشد که بر محور یک دال مرکزی و کانونی سازمان گرفته است و فهم انسان از واقعیتهای جهان را تشکیل میدهد، در این صورت، میتوان المصطفیصلی الله علیه و آله را به عنوان یک گفتمان معرفتی تصویر کرد که بر محور دال مرکزی اسلام شیعی مفصلبندی شده است و در صدد ارایه ی فهمی از واقعیت جهان است. این پژوهش، از منظر نظریه ی تحلیل گفتمان لاکلایو و موفه، به گفتمان علمی و فرهنگی المصطفیصلی الله علیه و آله نگریسته است؛ گفتمان علمی فرهنگی المصطفیصلی الله علیه و آله در ذیل گفتمان ولایت فقیه و در حاشیه ی هژمونی آن متولد شده است و از سیاست ها و سیاست گذاری فرهنگی گفتمان ولایت فقیه به حساب می آید. هویت هر گفتمانی از نسبتی که با دیگر گفتمان ها برقرار می کند احراز می شود. در این نوشته، هویت گفتمان علمی فرهنگی المصطفیصلی الله علیه و آله از نقطه نظر نسبت آن با گفتمان سلفی، بررسی شده است. نشانه ها و اصولی که نظام معنایی گفتمان المصطفیصلی الله علیه و آله را از نظام معنایی گفتمان سلفی متفاوت می سازد، در حد امکان، نشان داده شده است و برای تکمیل دایره ی این تفاوت ها و تمایزها، اهداف، مسایل و موضوعاتی که در گفتمان المصطفیصلی الله علیه و آله مطرح است نیز بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
حال سئوال اين اسـت کـه گفتمان علمي فرهنگي المصطفي صليالله عليه وآله چرا و چگونه بـه وجـود آمـد؟ هويـت ايـن گفتمـان در ارتباط با کدام گفتمان يا گفتمان ها تعيين ميشود؟ به چـه مسـايل ، موضـوعات و اهـدافي متمرکـز است ؟ چه مفاهيم ، نشانه ها و اصولي را توليد ميکند و توسعه ميدهد؟ 1.
اين نوشته از منظر تحليل گفتمان لاکلائو و موفه که يک رهيافت نظري است به گفتمان علمي و فرهنگي المصطفي صليالله عليه وآله نگريسـته اسـت ؛ زيـرا المصـطفي صـليالله عليـه وآلـه پديـده اي علمـي و 1.
گفتمـان علمـي و فرهنگـي المصطفي صليالله عليه وآله در ذيل گفتمان انقلاب اسلامي قابل تحليل و تبيين است ، بـه ايـن معنـا کـه هژمونيک شدن گفتمان ولايت فقيه و تکـوين جمهـوري اسـلامي در ايـران در حاشـيه خـود يـک گفتمان معرفتي را پديد آورد که مدعي ترويج و تبليغ اسلام و معارف شيعه در سطح بين الملل است .
عموميت مخاطبين ، دوري از تصلب و جزم گرايـي، تـرويج عقلانيت ، ابتناء بر ارزش هاي اخلاقي و انساني ، نشانه ها و ظرفيت هايي اسـت کـه بـه ايـن گفتمـان قابليت دسترسي و اقناع و اعتبار ميدهد در گفتمان علمي فرهنگي المصطفي صلي الله عليه و آله ، درست است که تمرکز بر مفاهيم ، معـارف و پتانسيل هاي دروني اسلام شيعي است و با استفاده از عقلانيت فلسفي، عرفاني، کلامي ، تفسيري و...
در واقـع ايـن دال ها و چنين سياست هايي تلاش براي بازنمايي از وضعيت آرماني و اسـتعاري اسـت کـه گفتمـان علمي فرهنگي المصطفي صليالله عليه وآله ، ترسيم و تصوير کرده است تا زمينـه را بـراي برجسـته سـازي معناي خود از اين دال ها و هژمون شدن فـراهم سـازد.