چکیده:
امروزه شهرها بدون وجود فضای سبز مؤثر نخواهند توانست شهر های سالم زیبایی باشند. پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگیهای معضلات زیست محیطی آنها موجودیت فضای سبز و گسترش آن را اجتناب ناپذیر کرده است. در پژوهش حاضر وضعیت کاربری فضای سبز شهر گچساران مورد بررسی قرار گرفته است. اهمیت فضاهای سبز در محیط شهری تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه بافتگی جوامع مطرح میباشد پارکهای شهری دارای نقش اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی هستند این محیط ها در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی و توسعه جامعه محسوب میشوند. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی معیارهای مکانیابی فضای سبز موجود و مکانیابی مراکز مناسب برای احداث فضای سبز جدید شهر گچساران میباشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است برای این منظور ابتدا فضای سبز موجود را بر حسب میزان رعایت معیارهای مکانیابی ارزیابی کردهایم سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای مکانیابی فضا سبز جدید استفاده شده است. ابتدا با توجه به معیارهای لازم برای مدلسازی مکانهای مناسب، نقشهها لازمه تهیه و طبقه بندی مجدد (Reclassification) روی آنها انجام گرفت و بعد از آن به روش وزن دهی مقایسه زوجی، که بخشی از روشAHP است، وزنی داده شد و با استفاده از مدل فرآیند سلسله مراتبی(AHP)، مکانهای مناسب برای احداث فضای سبز پیشنهاد شده است. نتایج ارزیابی فضاهای بوشهر گچساران نشان میدهد که از یک سو شهر با عدم تعادل فضایی مواجه است و از سوی دیگر کاربریهای فضای سبز از لحاظ دسترسی و نزدیکی به کاربریهای سازگار(اماکن ورزشی و آموزشی و ...)با محدودیتهایی مواجه میباشند.
خلاصه ماشینی:
اهمیت فضاهای سبز در محیط شهری تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه بافتگی جوامع مطرح میباشد پارکهای شهری دارای نقش اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی هستند این محیط ها در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی و توسعه جامعه محسوب میشوند(١٤٩ :٢٠٠٥ ,Balram).
جامعه آماری پژوهش ، نواحی شهر گچساران است که از نظر توزیع و پراکندگی شاخص های فضای سبز مورد بررسی قرار گرفته و اولویت های مکانی توسعه پارکها و فضاهای سبز شهری براساس هشت معیار مکان یابی با استفاده روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) مشخص میشود.
این فضاها به موازات رشد و متراکم شدن ١٢٧ / / / / نواحی شهری در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته اند و راهبردهای گوناگونی برای مکان یابی و توزیع مناسب آنها در محیط های شهری ابداع و به کار گرفته شده است (قربانی، ١٣٨٦: ٥٤) دانشمندان پی برده اند که فضای سبز میتواند به آرامش ، جوان سازی و کاهش خشونت مردم / کمک کند.
بر این اساس در این تحقیق برای مکان یابی پارکهای شهری از لایه - های اطلاعاتی ذیل : ، فاصله از فضاهای سبز موجود، فاصله از کاربریهای مزاحم ، نزدیکی به کاربریهای سازگار، فاصله از شبکه ارتباطی اصلی، دسترسی به شبکه ارتباطی فرعی، لایه تراکم محلات ، نزدیکی به مراکز نواحی شهر و نهایتاً لایه کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه استفاده شده است .