چکیده:
حقوق ادبی وهنری حق وامتیازی است که قانونگذار به پدیدآورنده آثارادبی وهنری
میدهد تا بتواند از منافع مادی ومعنوی آثار خود بهره مند شود .در حقوق عرفی این
حقوق دارای مبانی موجهه ای میباشد. بر حلاف اکثر نظریات مربوط به مفاد قاعده
اباحه حقوق ادبی وهنری ضرری خواهدبود وضررنیز مرفوع است پس این حقوق
برای همگان مباح نیست .در تعارض قاعده لاضرر با تسلیط .به جهت اینکه محدود
زیادی به پدید آورنده وارد میکند لاضرر مقدم میگردد.
خلاصه ماشینی:
آنرا می تواند به دیگری بفروشد یا ببخشد یا امانت دهد و یا اینکه با خرج خود نسخه هایی دیگر از آن را کپی کرده و آن را منتشر سازد حال اگر قاعده لاضرر بخاطر ضرر و زیانی که ازناحیه تصرف بدون اجازه مالکین آثار خریداری شده به پدیدآورندگان آثار و صاحبان حقوق ادبی و هنری وارد می آید اعمال گردد تا جلوی اضرار به خالقان آثار گرفته شود حوزه سلطنت شخص بر اثر خریداری شده محدود می گردد و این جایز نیست زیرا که اشخاص هرگونه تصرفی که خواسته باشند می توانند در ما یملک خود صورت دهند و کسی نمی تواند آنها را از این تصرفات منع نماید .
(الموسوی الخمینی ،پیشین ص ١٣٧) این صور چهارگانه یاد شده به هیچ وجه با موضوع مورد بحث ما مطابقت نمی نماید زیرا که شخصی که یک نسخه از اثر ادبی و هنری پدیدآورندگان را خریداری نموده است چنانچه نسبت به تکثیر آن اقدام ننماید متضرر نمی گردد و یا در حرج واقع نمی شود به همین جهت قاعده لاضرر به قوت خود باقی می ماند و به جهت اینکه شخص مقابل که پدیدآورنده اثر باشد از تکثیر آثارش توسط سایرین متضرر می گردد رعایت جانب او بردیگری مقدم میگردد.
(سبحانی ، پیشین ) با توجه به نظر شیخ انصاری این نحوه تصرف مالک نسخه خریداری شده از اثر ادبی و هنری و لو اینکه منجر به ضرر و زیان پدید آورنده اثر گردد چون حبس مالک از انتفاع بردن از مالش جایز نمیباشد بنابرقاعده تسلیط جایز است و در این مورد نیز قاعده سلطنت بر قاعده لاضرر مقدم می گردد.