چکیده:
یکی از ابعاد مهم زبان فارسی، پرداختن به فرهنگ عامیانهی مردم است. گردآوری، مطالعه.
طبقهبندی و پژوهش بر روی ویژگیهای فرهنگ و آدب و هنر مردم به طور عام و امثال و کنایات
به طور خاص که در حکم یکی از میراثهای معنوی ماست. دوام و بقای فرهنگ و غنای آن را
در پی دارد. جملاتی که در قالب کنایه و یا ضربالمثل به کار میرود. بیش از دیگر آنواع سخن
در آذهان عامه تاثیر میگذارد.
نظامی گنجوی به عنوان یکی از شاعران برجسته آدب فارسی، با ارائه مطلب غیر مستقیم
(کنایه ) و ضربالمثل، اثر خویش شرفنامه را با همه سادگی، شکوهمند و دلنشین ساخته است.
در این مقاله تلاش میگردد ضربالمثلهای کنایی در شرفنامه مورد بررسی قرار گیرد و مشخص
گردد تا چه حد این ضربالمثلها ساخته و پرداختهی نظامی است و یا از پیشینیان به وام گرفته
شده است.
خلاصه ماشینی:
هرچـند که پيـش از ايـن علـي اکبر دهـخدا در کـتاب امـثال و حکم ، سيد يحيـي برقـعي در کـتاب کاوشي در امثال و حکم فارسي ، يوسف جمـشيدي پور در کتاب فرهنـگ امثال فارسي ، منصور ميـرزانيا در کتـاب فرهـنگ نامه کنايه و دکتر منصور ثروت در کتـاب فرهـنگ کنـايات ، برخـي از کنـايات و ضرب المثل هاي شرفنامه را مورد توجـه قرار داده اند.
جدول علائم اختصاري کنايات آ آنندراج اَ فرهنگ کنايات سخن (انوري ) ب برهان قاطع ث فرهنگ کنايات ثروت ثر شرف نامه نظامي ، به تصحيح بهروز ثروتيان ج فرهنگ جهانگيري دشرف نامه نظامي ، به تصحيح وحيد دستگردي و کوشش سعيد حمديان ز شرف نامه نظامي ، به تصحيح برات زنجاني غ غياث اللغات کن کنايه لغ لغت نامه دهخدا مي فرهنگ نامه کنايه ميرزانيا جدول علائم اختصاري ضرب المثل ها ا امثال و حکم دهخدا ت تکمله امثال و حکم تم تمثيل و مثل د داستان هاي امثال ف فرهنگ امثال فارسي کفوت کوزه گري کا کاوشي در امثال و حکم فارسي م مثل ها و حکمت ها ٢-بحث و بررسي آب در روي کارآوردن کن : رواج و رونق بخشيدن به کار ميــي کاب در روي کــار آورد نه آن مي که در سر خمار آورد (418/13) سرو سامان دادن اوضاع (آ)کار را رونق دادن (ز) ضرب المثل : امري را ترقي دادن ، کاري را رونق بخشيدن (ا.
نظامي گنـجوي نيز به عنوان يکي از چهـره هاي شاخـص ادبـيات با بهره گيري از انواع ادبي خصوصا کنايه و ضرب المثل در کتاب شرفنـامه ، سخن خويش را از مضـاميـن بياني سرشار کرده است .