چکیده:
هدف این پژوهش بررسی اعتبار مقالات ایرانی حوزه شیمی در سال 2010 میلادی بر پایه ارزش استنادی آنها میباشد. ارزش استنادی بر اساس دو شاخص استناد متنی و سهم استناد متنی محاسبه شده است. سهم استناد متنی در این پژوهش عبارت است از نسبت بین فراوانی استناد متنی به پتانسیل ارجاعی مقالات استنادکننده.
مقالات مورد بررسی به روش تحلیل استنادی مورد سنجش قرار گرفته است. گردآوری دادهها به روش تحلیل استنادی صورت گرفته و برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و آزمون اسپیرمن استفاده شده است.
در این پژوهش 955 استناد به 517 مقاله ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. این مقالات 1434 استناد متنی دریافت کردهاند که 213 استناد (22 درصد) خوداستنادی است. تنها 02/17 درصد مقالات، سهم استناد متنی بیش از سطح مورد انتظار را بهدست آورده و 97/82 درصد از آنها کمتر از حد مورد انتظار عمل کردهاند. یافتهها بیانگر این است که استناد پیشبین مناسبی برای بسامد متنی استناد است، اما با سهم استناد متنی رابطه معنیداری ندارد.
با وجود رشد چشمگیر تولیدات علمی ایران در حوزه شیمی، بررسی ارزش استنادی مقالات این حوزه نشان داد که بیشینه مقالات ارزش استنادی کمتر از حد مورد انتظار را بهدست آوردهاند. بر این اساس، اگر سامانه ارزیابی پژوهشی کشور به ارزیابی دقیق و عمیقتر مقالات نیازمند باشد، بهتر است ارزیابیهای کیفی حاصل از شاخصهای ارزشگذاریشده را جایگزین ارزیابی کمی مبتنی بر شمارش ساده استنادها نماید.
Research aim: The present study aimed to investigate the value of Iranian papers in chemistry in 2010 based on their citation quality. The citation value was calculated based on text citation frequency and text citation potential. The latter is defined based on the text citation frequency of the cited papers, divided by text citation potential of the citing papers. Research method: The research was carried out using a citation analysis method. The data were analyzed by descriptive and inferential statistics, including Spearman correlation test. Research result: 955 papers referring to 517 Iranian papers were examined. These papers gave 1434 text citations to Iranian papers, of which 213 (accounting for 22 percent) were self citations. Only a minority (17.02 percent) of the Iranian papers performed higher than the expected level and the rest (82.97 percent) performed below the expected level, regarding their text citation portions. The results also indicated that citations can properly predict text citation frequencies but have no significant correlation with text citation portions. Conclusion: Despite the recent growth in Iran’s scientific outputs in chemistry, the citation value of the papers was revealed to be considerably low. This implies that in order to have a more objective evaluation, Iranian science system requires more qualitative indicators instead of the crude count of citations.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اينکه اين شاخص ميزان استفاده از اثر را در کــانون توجــه قــرار داده اســت ، قابليــت آن در تعيــين تشــابه موضــوعي بــين مقالــه استنادکننده و استنادشونده از شمار خام استنادها بيشتر است و مي تواند به عنوان معيـار ربـط مقـالات در متـون تحقيقـي مـورد اسـتفاده قـرار گيـرد ( & ,Zhang, Ding ;١٩٧٨ Herlach .
در اين مقاله به تأثير قابل توجه استفاده از بسامد متني استناد در مطالعات علم سنجي اشاره شده است ، اما تنهـا بـه بررسـي يکـي از گـرايش هـاي شـيمي بسنده کرده است و سهم استناد متني و همچنين رابطه بـين شـاخص بسـامد متنـي اسـتناد بـا استنادهاي مطلق را مد نظر قرار نداده است .
در پژوهش حاضر، استنادها به مقالات ايرانـي در حـوزة شـيمي بـر اساس سه شاخص استناد، بسامد متني استناد و سهم اسـتناد متنـي ارزش گـذاري گرديـده و اعتبار مقالات ايراني بر پايۀ آنها مورد سنجش قـرار خواهـد گرفـت .
1. Kharabaf & Abdollahi 359 از آنجا که خوداستنادي مي تواند استنادها را به طور ساختگي افزايش دهد و بـا توجـه به بالابودن ميزان خوداستنادي در نويسندگان و مقالات ايرانـي (مهـراد وگـل تـاجي ١٣٨٩؛ کوشا و طباطبايي ١٣٨٨؛ مردانـي و نيـک کـار ١٣٨٨؛ قـانع ١٣٨٨، ٢٠١٢؛ ٢٠١٤ -lezGonza Pereira)، شاخص هـاي اثرگـذاري قبـل و بعـد از حـذف خوداسـتنادي مـورد تحليـل قـرار خواهد گرفت تا نقش اين عامل مداخله گر بر اعتبار استنادها کنترل گردد.