چکیده:
کارآفرینی یکی از عوامل مهم تغییر در روستاها است که نیروهای نهادها و افراد دستاندرکار برنامهریزی توسعه روستایی را به خود معطوف نمودهاست و به موازات آن، گردشگری روستایی یکی از منابع کارآفرینی و تغییر به حساب میآید. در این مقاله تلاش میشود بررسی شود که چگونه یک ایده فرصتآفرین میتواند مسیر مناسبی را برای تحریک توسعهی اقتصادی روستاها و ایجاد حرکت در جریانات فضایی اطراف خود، بهوجود آورد. هدف از انجام این مقاله بررسی بخشهایی از اقتصاد ناحیهای است که گردشگری آنها را متحول نموده است. دهکده گردشگری عباس برزگر واقع در روستای بزم از توابع شهرستان بوانات و آثار ناشی از فعالیت آن در روستا و ناحیهی روستایی بوانات بهصورت میدانی و از طریق مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه مورد بررسی واقع شدهاست. فعالیت این مجتمع و سایر فعالیتهای مشابه میتواند، انواع حرکتها و جریانات اقتصادی را به نفع توسعه اقتصاد روستایی، در فضا ایجاد نماید. تحولات اقتصادی، اجتماعی بعد از فعال شدن این مجتمع نسبت به قبل از آن مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتهاند. اطلاعات جمعآوری شده نشان میدهند، فعالیت گردشگری این مجتمع توانستهاست با سایر بخشهای اقتصادی پیوند ایجاد کرده و آنها را در سمت و سوی توسعهی ناحیه روستایی حوزه نفوذ روستای بزم قرار دهد. از مهمترین آثار مورد مشاهده میتوان به بازدید گردشگران خارجی، رونق بازدید گردشگران داخلی، فروش صنایع دستی و غذاهای محلی و تولید ارزشافزوده اشاره نمود. افزایش ارتباطات فرا ناحیهای و ایجاد تبادلات مالی و کالایی در ناحیه و فراتر از آن، جزء مهمترین این آثار هستند. بنابراین تمرکز بر توسعهی گردشگری روستایی میتواند با بهکار گرفتن عوامل موجود در روستا مانند مناظر طبیعی، آداب و رسوم عناصر فرهنگی دهقانی و عشایری که تا کنون جزء منابع به شمار نمیآمدهاند و نیروی کار روستایی، جریانهای مثبت اقتصاد فضایی روستاها فعال نماید.
Entrepreneurship is an important factor in changing villages attracting institutions and individuals that are involved in rural development planning. In parallel, the rural tourism is considered to be a source of entrepreneurship and change. The present paper sought to investigate how an opportunistic idea could create a suitable route for stimulating the rural economic development and creating a movement in the surrounding spatial flow. The paper aimed to examine regional economy sectors that were developed by the tourism. Abbas Barzegar's tourism village, located in Bazm Village of Bavanat County and its effects on the village and rural area of Bavanat are investigated by the field study through the observation, questionnaires and interviews. Activities of this complex and other similar practices can create a variety of economic movements in favor of rural development in this space. Economic and social changes after the activation of this complex were compared to the previous state. The collected data indicated that tourism activities of this complex were able to be linked to other economic sectors to develop the rural area of Bazm village. The most important observed consequences included foreign tourists' visits, the boom in domestic tourists' visits, selling handicrafts and local cuisine, and the value added production. The major effects included higher trans-regional communication and created financial and commodity exchanges in the area and beyond it. Therefore, the focus on the development of rural tourism can activate positive flows of rural spatial economics by applying existing factors in the village such as natural landscapes, traditions and customs of peasant and nomadic cultural elements, which have not been counted as sources, as well as the rural labor force.
خلاصه ماشینی:
اطلاعات جمع آوري شده نشان مي دهند، فعاليت گردشگري اين مجتمع توانسته است با ساير بخش هاي اقتصادي پيوند ايجاد کرده و آنها را در سمت و سوي توسعه ي ناحيه روستايي حوزه نفوذ روستاي بزم قرار دهد.
از پيامدهاي منفي گسترش توريسم روستايي مي توان به تخريب منابع طبيعي و جاذبه هاي توريستي مناطق روستايي ، تغييرات نامطلوب فرهنگي ، اجتماعي به دليل ترويج و رشد ناهنجاري به جاي مانده از فرهنگ گردشگران، انتقال بي برنامه نيروي کار از بخش توليدات روستايي به سمت خدمات توريستي و در نتيجه رکود و نزول رشد پايداري اقتصادي جوامع روستايي را برشمرد و در اين راستا بايد توجه نمود که ظهور يا تاثير بسياري از پيامدهاي مثبت يا منفي بر شمرده شده مخصوصا در حيطه فرهنگي و تغيير آداب و رسوم و شيوه زندگي مردم روستايي غير محسوس ولي پايدار است (٦٠-٥٤ , ٢٠٠٣ , Gannon, A).
در مقابل ، انجام چنين تحقيقاتي در زماني که نگاههاي بسياري به سمت گردشگري است تا در توسعه نواحي روستايي باعث تحرک شود، توجه را به اين موضوع جلب مي نمايد که گردشگري خاصيت فضاسازي دارد و شايد بتوان از ظرفيت هاي فضاسازي آن بهره بيشتري برد و چه بسا با وجود ايجاد برخي تغييرات منفي که محققان به آنها اشاره کردهاند، بتوان مانع تاثيرات ناخوشايند و غير منتظره شد.
آگاهي جوامع از اين که گردشگري منبع درآمدي ارزي بسيار مناسب و قابل ملاحظه اي در اختيار اقتصاد يک کشور قرار مي دهد، باعث شده است که گردشگري، مفهومي بسيار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي پيدا کند و به عنوان يک صنعت تلقي شود (اربابيان، زماني و رحيمي ، ١٣٩٣، ١٢٧).