چکیده:
در محیط های آموزشی، کیفیت فضای معماری با تأثیر بر شناخت های حسی، فکری و ادراکی می تواند نقش و عملکردی آموزشی ایفا نماید. بررسی ها نشان می دهد فرایند آموزش در تعامل با فضاهای آموزشی می تواند در افزایش شوق یادگیری بسیار تأثیر گذار باشد. کلیشه های جنسیتی در چارچوب رویکرد اجتماعی-فرهنگی، به عنوان یکی از الگوهای ذهنی تعیین کننده درهویت فردی به ویژه دردختران نوجوان به شمار می آید.مساله اصلی در این پژوهش، نادیده گرفتن جنبه روانشناختی جنسیت(در اینجا کلیشه های جنسیتی) در فرایند طراحی فضاهای آموزشی می باشد. با توجه به ارتباط کلیشه های جنسیتی و وضعیت زنان، انجام مطالعات معطوف جنسیت و وضعیت آموزش آنان نقش بسیار مهمی درشناخت بهتر وضعیت آنان دارد.جامعه ی آماری دختران دانش آموز مدارس متوسطه شهر بانه در نظر گرفته شده که طریق فرمول کوکران تعداد90 دانش آموز پیش بینی شده و از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تکمیل گردیده است. نتایج حاصل در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که حاکی از وجود کلیشه های جنسیتی و درک نابرابری جنسیتی در دختران دانش آموز و همچنین وجود رابطه معنادار میان درک کلیشه های جنسیتی دردانش آموزان و میزان ادراک کیفیت محیطی مدرسه می باشد.
Gender stereotypes in the context of socio-cultural approach are considered as one of the determining mental patterns in individual identity, especially in adolescent girls. The main issue in this study is to ignore the psychological aspect of sexulity (here gender stereotypes) in the process of designing educational spaces. Given the close relationship between gender stereotypes and women's status, gender-based scientific studies and their educational status play a very important role in better understanding their status. Based on the method of documentary and survey research (descriptive-applied), this study analyzes the relationship between adolescent girls' understanding of common gender stereotypes in society and compares them with their understanding of the educational environment. In this regard, questionnaires inspired by the combined model of Macionus (2001) and Taylor (2003) as well as the Drim educational climate questionnaire have been prepared and the statistical population of female students in Baneh secondary schools has been considered. The results were analyzed in SPSS software, which indicates the existence of gender stereotypes and understanding gender inequality in female students, as well as a significant relationship between understanding gender stereotypes in students and the perception of school environmental quality.
خلاصه ماشینی:
این مقاله در ادامه مطالعات انجام شده و با تأیید بخشی از آنهـا، تـلاش مـی کنـد تـا بـا اسـتفاده از مــدل ترکیبــی مــاکینوس (٢٠٠١) و تـایلور(٢٠٠٣) و بخشــی از پرسشــنامه جــو آموزشی پرسش های مطرح شده را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و تا حد امکـان شـواهد پژوهشی و تجربی مناسبی برای شناخت برخی از مهم تـرین الگوهـا و تعیـین کننـده هـای مرتبط با کلیشه های جنسیتی ارائه کند.
آثـار و پیامـدهای ایـن الگوهـای جامعه پذیری کلیشه های جنسیتی از دوران نوجوانی بعدها در سایر عرصه هـای حیـات نیـز نمایان گر می شـود؛ بـه عنـوان نمونـه ، براسـاس نتـایج پـژوهش آلبـرج و جنسـن (٢٠٠٧)، تصورات قالبی جنسیتی حتی در عرصه رقابـت هـای سیاسـی نیـز نقـش مهمـی دارنـد؛ در عرصه ی بازار و کار و مشارکت اقتصادی نیز نتایج تحقیقات فـروتن (٢٠١٢) و تـرن (٢٠١٥) بیانگر آن است که در مقایسـه بـا گذشـته ، کلیشـه هـای جنسـیتی منفـی در زمینـه توانـایی اقتصادی، شغلی، تحصیلی و مدیریتی زنان در دهه های اخیـر کـاهش یافتـه امـا هـم چنـان وجود دارند.
در این تحقیق به منظور بررسی عوامل مؤثر بر دیدگاه دانش آموزان نسـبت بـه تفکـرات قالبی جنسیتی و تبیین ارتباط این نوع نگرش با درک کیفیت های فضـایی محـیط آموزشـی، سعی شده است برایندی از چنـد نظریـه عمـده یعنـی: نظریـه یـادگیری اجتمـاعی ( Social learning theory)، طرحـواره جنسـیتی بـم (Bem gender schema theory) و جامعـه پـذیری جنسیتی (Gender Socialization and Identity Theory) استفاده گردد که به صـورت خلاصـه در ذیل به آن ها پرداخته می شود.
براساس پژوهش هـای نظـری صـورت گرفتـه درباره ی جنسیت ، آموزش و فضاهای آموزشی، فرض اساسی این است که دیدگاه جنسـیتی و کلیشه های جنسیتی کماکان در درون دانش آمـوزان نوجـوان نهادینـه شـده و آن را درک میکنند.