چکیده:
هدایتهای دینی در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان نقشی انکارناپذیر داشته و در حیات فکری، روانی و معنوی افراد جامعه نقش اساسی ایفا کرده است. عمل به رهنمودهای دینی باعث سالمسازی روانی فرد و جامعه میشود. یکی از رهنمودهای دینی، توبه است که کارکرد تربیتی و روانشناختی موثری بر سلامت روان آدمیان دارد. هدف این پژوهش بررسی این کارکردها بر اساس آموزههای اسلامی است. روش پژوهش کتابخانهای است که با توصیف محتوایی آیات و روایات درخصوص توبه، کارکرد تربیتی و روانشناختی آن بر سلامت روان آدمی بررسی گردیده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که طغیانگری در برابر قوانین و احکام الهی، موجب ناسالمسازی شخصیت میشود، ولی توبه از گناه، زمینه بازسازی روان آدمی را فراهم میسازد. بر اساس آموزههای قرآن و روایات، تحقّق توبه با شرایط آن، توجه به رحمت پروردگار، احساس بخشودگی، احساس عزّت و امید به زندگی سعادتمندانه، توانمندشدن بر تغییر خود و افزایش کوشش برای رستگاری را به دنبال دارد و سالمسازی شخصیت و ارتقای آن را برای فرد بسترسازی میکند.
خلاصه ماشینی:
کارکرد تربیتی و روانشناختی توبه در سلامت روان، از منظر آیات و روایات هدیه مسعودی صدر 1 علینقی فقیهی 2 چكيده هدایتهای دینی در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان نقشی انکارناپذیر داشته و در حيات فكري، روانی و معنوي افراد جامعه نقش اساسي ایفا کرده است.
بر اساس آموزههای قرآن و روایات، تحقّق توبه با شرایط آن، توجه به رحمت پروردگار، احساس بخشودگی، احساس عزّت و امید به زندگی سعادتمندانه، توانمندشدن بر تغییر خود و افزایش کوشش برای رستگاری را به دنبال دارد و سالمسازی شخصیت و ارتقای آن را برای فرد بسترسازی میکند.
در این پژوهش، ضمن بیان اهمیت سلامت روان از منظر قرآن و روایات، به توصیف و تحلیل آیات و روایات در زمینه کارکرد تربیتی ـ روانشناختی توبه پرداخته شده است.
4-3 کارکرد تربیتی و روانشناختی منظور از کارکرد تربیتی و روانشناختی توبه، نقش مثبتی است که توبه بهصورت پنهان و غيرمقصود یا آشکارا و مقصود در تحولات و تغییرات پایدار روانی، شناختی، عاطفی و عملکردی فرد دارد و زمینه بهسازی روانی معنوی و نیل به اهداف والاتر زندگی را فراهم میسازد (فقیهی، 1396الف، ص76).
بنابراین این کارکردهای تربیتی و روانشناختی توبه است که به سالمسازی شخصیت انسان منجر میشود؛ همانطور که گناه باعث ناسالمسازی شخصیت است، همانگونه که برخی تصریح کردهاند که همه هدایتهای الهی زمینهساز سلامت روانی معنوی انسان است ؛ از جمله هدایت انسان گناهکار به توبه این کاربرد را دارد که در سالمسازی شخصیت وی مؤثر است (فقیهی، 1384، ص179).