چکیده:
این پژوهش برای پاسخگویی به این سؤال که: «تعریف ذات از منظر فخر رازی چیست؟» شکل گرفته است، یافتههای پژوهش عبارتند از: فخر رازی به دنبال اثبات ماهیت برای خدای متعال است، برای رسیدن به این هدف حتی برای ماهیت نقش علت فاعلی قائل میشود، اما این راهکار او برای اثبات ماهیت دارای اشکالات متعددی است که به نظر میرسد خود او نیز به این اشکالات واقف است و برای برونرفت از پرداختن به اشکالات تعبیر حقیقت مخصوصه را استفاده مینماید، ضمن اینکه فخر در موضوع بیان رابطهی ماهیت و ذات موضع ابهامآمیزی دارد، در نهایت فخر تلاش میکند با استفاده از صفات ثبوتی و سلبی، تعریف از ذات الهی را سامان دهد، اما در صفات ثبوتی در واقع مخلوقاتِ ذات را تعریف کرده است و در صفات سلبی نیز راهکاری برای برونرفت از بیان ناپذیری نهفته در الاهیات سلبی نیافته و در نهایت به نظر می-رسد که در تعریف ذات الاهی ـ به جز در دو مورد «تساوی ذات و ماهیت» و «علیت ذات برای وجود حق و صفات ثبوتی» ـ موفق نبوده است.
خلاصه ماشینی:
تحلیل و نقد چیستی ذات حقتعالی از منظر فخر رازی مروه دولت آبادي ليلا پوراکبر چکيده اين پژوهش براي پاسخ گويي به اين سؤال که «تعريف ذات از منظر فخر رازي چيست ؟» شکل گرفته است ، يافته هاي پژوهش از اين قرار است که فخر رازي به دنبال اثبات ماهيت براي خداي متعال است و ّبراي رسيدن به اين هدف حتي براي ماهيت ، نقش علت فاعلي بودن قائل مي شود؛ اما اين راهکار او براي اثبات ماهيت داراي اشکالات متعددي است که به نظر مي رسد خود او نيز به اين اشکالات واقف است و براي برون رفت از پرداختن به اين اشکالات ، تعبير حقيقت مخصوصه را استفاده مينمايد؛ ضمن اين که فخر در موضوع بيان رابطه ماهيت و ذات ، موضع ابهام آميزي دارد، در نهايت تلاش ميکند با استفاده از صفات ثبوتي و سلبي ، تعريف از ذات الهي را سامان دهد؛ اما در صفات ثبوتي در واقع مخلوقات ذات را ِتعريف کرده است و در صفات سلبي نيز راهکاري براي برون رفت از بيان ناپذيري نهفته در الهيات سلبي نيافته و در نهايت به نظر ميرسد که در تعريف ذات الهي ـ به جز در دو مورد «تساوي ذات و ماهيت » و ّ «عليت ذات براي وجود حق و صفات ثبوتي »ـ موفق نبوده است .