چکیده:
هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل سیستمی پاسخگویی در نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران است. بدین منظور از روش تحقیق آمیخته استفاده گردید. نخست، از تکنیک دلفی به منظور شناسایی انتظارات و خواستههای مشروع پرداخت کنندگان مالیات به عنوان درونداد مدل استفاده شد. در مرحله بعد، انواع سازوکارهای پاسخگویی در نظام مالیاتی به عنوان فرایند مدل، شناسایی و پرسشنامه تحقیق تدوین گردید. سپس از طریق مدل یابی مسیر حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار Smart PLS تاثیر پاسخگویی نظام مالیاتی بر متغیرهای رضایت عمومی، اعتماد عمومی و مشروعیت به عنوان بروندادها و همچنین تاثیر رضایت عمومی، اعتماد عمومی و مشروعیت بر تمکین داوطلبانه مالیاتی، به عنوان پیامد مدل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون معادلات ساختاری، ضمن تایید نظری، سازگاری تجربی مدل را نشان داد. یافتهها حاکی از آن بود، هنگامی که وضعیت پاسخگویی سیاسی در حد مطلوب نیست، در حد مطلوب بودن پاسخگویی مدیریتی و قانونی تاثیر معناداری بر تمکین داوطلبانه مالیاتی ندارد.
The aim of this study is to design a system model of accountability in the tax system of the Islamic Republic of Iran. For this purpose, the mixed research method was used. First, the Delphi technique was used to identify the legitimate demands and expectations of taxpayers as inputs of the model. In the next step, 4 types of accountability mechanisms were identified as components of transformation process of the model. In the third step, through partial least squares path modeling, using Smart PLS software, the impact of tax systemchr('39')s accountability on social-psychological variables of public trust, legitimacy and public satisfaction as outputs of the model, as well as the impact of public trust, legitimacy and public satisfaction on voluntary tax compliance, as outcome of the model, was tested. The findings indicated that, when the status of the political accountability is not at the optimal level, the optimal level of managerial and legal accountability does not have a significant impact on voluntary tax compliance.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر، چنین مفهوم سازی شده است که انتظارات و خواسته های مشروع ارباب رجوع (پرداخت کنندگان مالیات ) به عنوان دروندادهای ٥ یک سیستم هستند و پاسخگویی به عنوان فرایند تبدیلی ٦ در نظر گرفته شده است که با پاسخ دهی به این انتظارات و خواسته های مشروع ، موجب تولید بروندادهای ٧ اعتماد عمومی ، مشروعیت و رضایت عمومی می شود و درنهایت اعتماد عمومی ، مشروعیت و رضایت عمومی منجر به تمکین در برابر 1.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) یافته های تحقیق در خصوص تأثیر پاسخگویی نظام مالیاتی بر اعتماد عمومی ، رضایت عمومی و مشروعیت که به منظور شناسایی بروندادهای مدل سیستمی پاسخگویی مورد آزمون قرارگرفته بود، با توجه به ضریب مسیر و آماره تی بین متغیر مستقل و متغیرهای وابسته ، حاکی از رابطه قوی بین متغیرها و همچنین تأثیر مثبت پاسخگویی کلی نظام مالیاتی ، بر اعتماد عمومی ، مشروعیت و رضایت عمومی پرداخت کنندگان مالیات است ؛ یعنی در حد مطلوب بودن و یا اثربخش بودن پاسخگویی کلی نظام مالیاتی موجب افزایش مشروعیت ، رضایتمندی عمومی و اعتماد عمومی در نظام مالیاتی می گردد و بالعکس .
٢. یافته های تحقیق در خصوص شناسایی سازوکارهای فرایند مدل سیستمی پاسخگویی در نظام مالیاتی ، حاکی از نیاز به چهار سازوکار پاسخگویی سیاسی ، مدیریتی ، قانونی و اجتماعی برای پاسخ دهی به انتظارات و خواسته های مشروع پرداخت کنندگان مالیات است .
٣. همچنین یافته ها حاکی از تأثیر مثبت پاسخگویی نظام مالیاتی بر اعتماد عمومی ، مشروعیت و رضایت عمومی و وجود رابطه ای قوی بین متغیر مستقل و متغیرهای وابسته است .