چکیده:
پژوهش حاضر درصدد است که به بررسی نظریات مخالفان مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت با مروری بر قواعد حاکم بر اثبات دعوا در پذیرش آن بپردازد. مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت مهمترین بخش مسئولیت ناشی از تولید بهشمار میرود که نیازمند تحلیلی همهجانبه است. حقوقدانان در مسئولیت ناشی از خطرهای ناشناخته دو راه در پیش گرفتهاند؛ برخی مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت را پیشنهاد نمودهاند و برخی دفاع ریسک پیشرفت را پذیرفتهاند. بیتردید، مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت، پشتیبان مصرفکننده است و با مسئولیت محض همخوانی دارد. موافقان و مخالفان مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت همواره با ادعای یکسانی یعنی لزوم حمایت از مصرفکننده به پا خاستهاند و مبانی مشترک یا مشابهی (مانند اثر دفاع بر نوآوری، لزوم حمایت از مصرفکننده، تقسیم منصفانه خطرها، مصالح اجتماعی و اصول اخلاقی) ارائه می-نمایند. داوری درباره این مبانی، بسیار دشوار و نیازمند تحلیل دقیق آماری در کشورهای مختلف است. دلایل آماری و تحقیقات میدانی موافقان و مخالفان دفاع ریسک پیشرفت که گاه با هم در تناقض است تنها همدیگر را خنثی مینمایند و بنابراین، قاطع نیستند. اهداف کلی مسئولیت مدنی شامل جبران خسارت، تحقق عدالت توزیعی، بازدارندگی، توزیع ضرر، تخصیص کارآمد منابع و... است. پذیرش یا رد مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت بستگی به نگرش ما به هدف مسئولیت مدنی دارد؛ بنابراین سادهسازی قواعد مربوط به بار اثبات دعوا و پذیرش مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت، ممکن است منجر به افزایش دعاوی و تشویق به دعاوی واهی شود. روش تحقیق در این مقاله بهصورت توصیفی – تحلیلی میباشد.
This research aimed to investigate the opposition views of responsibility for the risk of progress by reviewing the
rules governing the dispute in its acceptance. The responsibility for risk of progress is considered to be the most
important part of the responsibility generated by production, which requires an all-round analysis. Lawyers have
taken two steps in the responsibility of unknown hazards; Some have suggested the risk of progress, and some
have accepted the risk of progress. Undoubtedly, the responsibility for risk of progress is a supporter of
consumer and consistent with the sole responsibility. Advocates and opponents of the responsibility for risk of
progress have always stumbled upon the same claim of consumer protection and provided common or similar
foundations (Such as the effect of defending innovation, the need for consumer protection, the fair distribution of
risks, social and ethical issues). Judging about these bases is very difficult and requires a thorough statistical
analysis in different countries. Statistical reasons and field investigations of advocates and opponents of defense
risk of progress which sometimes contradict each other, only neutralize each other and, therefore, they are not
decisive. The general objectives of civil liability include compensation, realization of distributive justice,
deterrence, distribution of losses, efficient allocation of resources, and .... Acceptance or rejection of the
responsibility for the risk of progress depends on our attitude towards the purpose of civil liability; Therefore,
simplifying the rules on the burden of proving a lawsuit and accepting responsibility for the risk of progress may
lead to an increase in claims and encouragement of bad litigation. The research method in this article is
descriptive-analytic.
خلاصه ماشینی:
موافقان و مخالفان مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت همواره با ادعای یکسانی یعنی لزوم حمایت از مصرفکننده به پا خاستهاند و مبانی مشترک یا مشابهی (مانند اثر دفاع بر نوآوری، لزوم حمایت از مصرفکننده، تقسیم منصفانه خطرها، مصالح اجتماعی و اصول اخلاقی) ارائه مینمایند.
از دید موافقان دفاع ریسک پیشرفت، مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت بر نواوری شرکتها اثر منفی میگذارد و باعث میشود که شرکتها از بیم مسئولیت، فرآوردههای نوین را تولید نکند؛ آسیب بر نوآوری، آسیب به ایمنی محصول را در پی دارد و ممکن است تولیدکنندگان، فرآوردهها را باز بازار برچینند و این امر با ارتقا سلامت مصرفکننده و فلسفه حمایت از مصرفکننده، ناسازگار است.
اگر سازندهای که همه امکانات مالی- انسانی خود را به کار گرفته ولی پژوهشاش به سرانجام دلخواه (یعنی کشف عیب) نرسیده باشد نسبت به دیگر سازندگانی که تلاشی برای کشف خطر انجام نمیدهند مسئولیتی یکسان داشته باشند آیا میتوان سخن از صرفه اقتصادی پژوهش به میان آورد؟ به سرانجام رسیدن پژوهش نیز پایان ماجرا نیست با کشف عیب و هشداردهی وی به مصرفکننده، دیگر رقیبان نیز همان هشدارها را ارائه میدهند و در نتیجه رقابت به خطر میافتد؛ بنابراین، مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت ممکن است انگیزههای مناسبی برای سرمایهگذاری پویا در پیشگیری از زیان ایجاد ننماید.
4 گفتار چهارم: قواعد حاکم بر اثبات دعوا در پذیرش دفاع ریسک پیشرفت سادهسازی قواعد مربوط به بار اثبات دعوا و پذیرش مسئولیت ناشی از ریسک پیشرفت، ممکن است منجر به افزایش دعاوی و تشویق به دعاوی واهی شود.