چکیده:
هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر داستانهای فکری برگرفته از سیرۀ حضرت فاطمه (س) بر رشد اخلاقی دانشآموزان بوده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شبه آزمایشی بوده و در انجام آن از طرح پیشآزمون−پسآزمون با دو گروه گواه و آزمایش استفاده شد. جامعه آماریشامل تمامی دانشآموزان دختر پایه ششم دبستان شهرستان شهربابکبوده کهبا استفاده از نمونهگیری در دسترس در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامۀ محققساخته با طیف پنج درجهای لیکرت بود. روایی پرسشنامه با استفاده از روش دلفی به دست آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ حاصل شد که بیانگر پایایی قابل قبول (بیش از ۸/۰) بود. مؤلفههای رشد اخلاقی عبارت بودند از: حقمداری، پذیرش مسئولیت، کمک به دیگران، راستگویی، وفای به عهد و بخشش اشتباهات دیگران. دادههای حاصل با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرمافزار spss تحلیل شدند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، در سطح آمار توصیفی از فراوانی درصدی تراکمی، شاخص مرکزی و پراکندگی و در سطح آمار استنباطی از آزمون t مستقل و آزمون مقایسۀ میانگین t مستقل و t تک متغیره استفاده شد. با استفاده از این آزمونها رتبهبندی میانگینها به تفکیک گویههای هر یک از مؤلفههای اخلاقی صورت گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از داستانهای برگرفته از سیره حضرت فاطمه (س) در برنامه فلسفه برای کودکان و با بهرهگیری از حلقه موسوم به اجتماع پژوهشی بر رشد اخلاقی دانشآموزان تأثیر مثبت داشته است. پیشنهاد پژوهشگر استفاده از داستانهای بومی و برگرفته از فرهنگ اسلامی همراه با شخصیتهای الگو برای تربیت اخلاقی کودکان است.
The purpose of this study was to investigate the effect of the stories from Fatima’s lifestyle on the moral development of students using the philosophy for children program. The study was applied in terms of its purpose and quasi-experimental in terms of method. In this study, a pre-test/post-test design was used with control and experiment groups. The statistical population of the study consisted of all sixth grade female students in Shahrbabak primary schools. They were selected using random sampling and randomly assigned to two groups of 112 subjects. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire with a five-point Likert scale. The validity of the questionnaire was obtained through the Delphi method. The reliability of the questionnaire was obtained using Cronbach's alpha test, which indicates a high or acceptable reliability (more than 0.8). In this research, the components of moral development were as follows: righteousness, acceptance of responsibility, helping others, honesty, keeping one's promise and forgiving the mistakes of others. The data obtained were analyzed using the parameters of descriptive and inferential statistics in SPSS software. In analyzing the data, in the level of descriptive statistics, we used percentage of compression frequency, central index and dispersion; and in the level of inferential statistics, we used independent t-test and the comparative test of independent t-test and uni-variable t-test. Using these tests, the ranking of the variables was done on the basis of separate items for each of the moral components. The results showed that using stories based on Hazrat Fatima’s way of life in P4C program and using the circle called community of inquiry had a positive effect on the children’s moral growth. The researcher’s suggestion is using indigenous stories taken from the Islamic culture along with role-model personages for moral education of the children.
خلاصه ماشینی:
با نظر به مسـائلي کـه در ارتبـاط بـا بـه کـارگيري داسـتان ه اي غيربـومي يـاد شـد، يعنـي خـلأ داستان ه اي فکري برگرفته از فره نگ اسلامي و شخصيت ه اي ديني و ضعف نگـرش ه ـاي اخلاقـي کودکان و نوجوانان و ضرورت رسيدگي و پرداختن به اين ضعف ، ه دف اصلي اين پژوه ش بررسي ميزان تأثير داستان ه اي برگرفته از سيره حضرت فاطمه بر رشد اخلاقي دانش آموزان پايۀ ششـم شهرستان شهربابک بوده است .
ه مچون پژوه ش ه اي قبلي در اين پژوه ش نيز بر استفاده از محتواي بومي تأکيد نشده و معلـوم نيست که تأثيرات در راستاي فره نگ بومي در زيست بوم ايران بوده است يا خير؟ در پژوه ش ديگر، نويديان و ه مکاران (١٣٩٨) پژوه شي را با ه دف بررسي تأثير آموزش فلسفه براي کودکـان (فبـک ) در رشد اخلاقي دانش آموزان دوره ابتدايي شهرستان مريوان با اسـتفاده روش نيمـه تجربي بـا طـرح پيش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل انجام دادند.
بنابراين ، تفـاوت پـژوه ش حاضر با پژوه ش ه اي انجام شده در ايران و جهان در اين است کـه داسـتان ه ـاي برگرفتـه از سـيره و سبک زندگي حضرت فاطمه حاوي توجه به ملاک ه ـا و معياره ـاي فره نگـي و بـومي اسـت و انتظار مي رود تغييراتي در رشد اخلاقي کودکان در اثر شنيدن داستان ه اي برگرفته از سـيره حضـرت فاطمه و گفت وگو پيرامون آن در قالب پرسش و پاسخ به سبک برنامه فلسفه براي کودکـان رخ 1.