چکیده:
این تحقیق به دنبال معرفی گامهایی برای کشف مستدل ساختار، سیر هدایتی و غرض سورههای قرآن کریم و تطبیق این گامها در تفسیر سوره قیامت است. بر پایه یافتههای این پژوهش، هدف مذکور در پنج گام قابل دستیابی است: دسته بندی اولیه آیات، عنوان گذاری اولیه دستهها، سنجش ارتباط بین دستهها و سیاق بندی، انتخاب عنوان مناسب برای سیاقها، سنجش ارتباط بین سیاقها و انتخاب عنوانی متناسب برای کل سوره. با اجرای این گامها در تفسیر سوره قیامت، دسته بندی آیات، ساختار، سیر هدایتی و در نهایت غرض کلی سوره بیان شده است. در ادامه نظر مفسر کتاب الاساس فی تفسیر القرآن که از تفاسیر بارز در زمینه فهم منسجم سورههای قرآن کریم است، به منظور مقایسه و سنجش یافتههای پژوهش حاضر مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
This research seeks to introduce steps to reasonably discover the structure, guidance and purpose of the chapters of the Holy Quran and apply these steps in the interpretation of Surah Qiyamat. Based on the findings of this study, this goal can be achieved in five steps: initial classification of verses, initial title-giving of classes, measuring the relationship between classes and context, choosing the appropriate title for contexts, measuring the relationship between contexts and selecting a suitable title for the whole surah. By performing these steps in the interpretation of Surah Qiyamat, the classification of verses, structure, guidance and finally the general purpose of the Surah have been stated. In the following, the commentator of the book "Al-Asas fi Tafsir Al-Quran", which is one of the prominent interpretations in the field of coherent understanding of the surahs of the Holy Quran, has been studied and criticized in order to compare and evaluate the findings of the present study.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس پژوهش حاضر درصدد پاسخ به اين سوال است كه ساختار سوره قيامت به چه شكلي است و اين سوره از چند سياق و دسته تشكيل شده است؟ سير هدايتي سوره چيست و هر دسته از آيات چه نقشي در ساختار هدايتي سوره ايفا ميكند؟ غرض كل سوره قيامت چيست؟ ضرورت اين تحقيق در گرو توجه به اين مهم است كه اولاً فهم و تفسير كامل كلام خداي متعالي تنها زماني صورت ميپذيرد كه ارتباط آيات و دستههاي مختلف آن و ساختار كلام روشن و سير هدايتي آيات معلوم شود؛ ثانياً با توجه به اينكه اين رويكرد مخاطب را با متني پيوسته مواجه ميكند، ميتواند بستري براي تحقيقات بعدي مثل كشف سير تربيتي، سير اقناع انديشه و ...
با توجه به اينكه غالباً شرط مقدمه بيان جواب شرط محسوب ميشود، عنوان با تأكيد بر جواب شرط و لحاظ شرط به اين صورت پيشنهاد ميشود؛ «بيپناهي انسان و آگاهي او نسبت به اعمالش در هنگامه هولناك قيامت» دسته چهارم: آيه 19 ـ 16؛ اين آيات خطاب به پيامبر| است و كاملاً از فضاي بحث آيه 15 ـ 7 جداشده و موضوع جديدي شروع شده است.
عنوانگذاري سياق يكم دو آيه ابتدايي اين سوره طليعه و مقدمهاي است كه به تأثيرگذاري هرچه بيشتر محتواي سوره ياري ميرساند؛ زيرا اين آيات از يكسو بهوسيله قسم، محتواي هدايتي سوره را تأكيد ميكند و از سوي ديگر با طرح روز قيامت و نفس لوامه در كنار هم، ذهن مخاطب را نسبت به پذيرش معاد آماده ميكند؛ زيرا نفس لوامه در حقيقت يك نظام محاكمه و پرسش در درون انسانها است و با يادآوري اين امر پذيرش وقوع قيامت بهعنوان نظام محاكمه و پرسشگري در عالم بيرون نيز براي انسان راحتتر خواهد بود.