چکیده:
گدایی دست دراز کردن از دیگران برای ارتزاق و معاش زندگی است، که از زمانهای بسیار دور در جوامع وجود داشته و همچنان وجود دارد. هدف، بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر تکدیگری قشرهای آسیب پذیر جامعه و ارائه راهکارهای ساماندهی متکدیان میباشد. وفق ماده 712 و 713 ق.م.ا تکدیگری جرم و یک ناهنجاری اجتماعی است. این پدیده را نمیتوان تک عاملی در نظر گرفت. تکدی با ریشهای اقتصادی و فقر شروع میشود و به نتایج فرهنگی و اجتماعی ختم میشود. اغماض فرهنگ در برابر تکدی موجب میشود، افراد به سادگی بدان بپردازند و حتی تن آسانی را شاخص نوعی ذکاوت پندارند، بدان تن دردهند و دیگران را نیز ترغیب نمایند.از یک سو احادیث و برخی آیات قرآن کریم، به کمک کردن به فقرا و مستمندان اشاره دارد: الَذینَ فی اموالِهم حَقَ مَعلوم، لِلسائِلَ و المَحروم. واما السائلَ فَلا تَنهر وَ أما بِه نِعمَتِ رَبکَ مُحدِث. و از جهتی دیگر با منع کمک به متکدیان و حرام بودن فتاوی بعضی از علما مواجه هستیم. در پرتو مبانی نظری، ضمن تدوین فرضیات، با کاربرد روش پیمایشی و استفاده از تکنیک پرسشنامه از 70 نفر متکدی و 96 نفر از کمک کنندگان در تابستان 1393 از شهر اصفهان انتخاب شدهاند. نتایج بررسی حاکی از آن است که، بین متغیر و عوامل اقتصادی(فقر و نداری)، فرهنگ، ترحم و دلسوزی و فرهنگ غلط صدقه بین عوام، ضعف در اجرای قوانین و عدم برخورد قاطع(کنترل رسمی)، نان آور بودن خانواده، بیکاری، بیماری و کهولت سن، سطح تحصیلات، معلولیت و ناتوانی جسمی و ذهنی، عدم عزت نفس، راحت طلبی متکدیان و درآمدشان از این طریق، اعتیاد، مقایسه با اقشار پر درآمد، عدم حمایت مالی، عدم دریافت مستمری ارتباط وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
نتایج بررسی حاکی از آن است که، بین متغیر و عوامل اقتصادی(فقر و نداری)، فرهنگ، ترحم و دلسوزی و فرهنگ غلط صدقه بین عوام، ضعف در اجرای قوانین و عدم برخورد قاطع(کنترل رسمی)، نان آور بودن خانواده، بیکاری، بیماری و کهولت سن، سطح تحصیلات، معلولیت و ناتوانی جسمی و ذهنی، عدم عزت نفس، راحت طلبی متکدیان و درآمدشان از این طریق، اعتیاد، مقایسه با اقشار پر درآمد، عدم حمایت مالی، عدم دریافت مستمری ارتباط وجود دارد.
م. ا مقرر میدارد: هر کسی تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش نماید و یا ولگردی نماید به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات یاد شده کلیه اموالی را که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد».
7- نتایج فرضیههای پژوهش فرضیه اول پژوهش:مهمترین عوامل تکدی گری عبارت است از: فقر و نداری(عامل اقتصادی)، سطح تحصیلات (عامل فردی)، عدم عزت نفس(عامل فردی)، راحت طلبی گدایان(عامل فردی)، بیماری و کهولت سن (عامل فردی)، معلولیت و ناتوانی ذهنی- جسمی (عامل فردی و روانی)، ترحم و دلسوزی(عامل اجتماعی، فرهنگی)، فرهنگ غلط صدقه و کمک به گدایان (عامل فرهنگی)، عدم حمایت مالی(عامل اقتصادی، اجتماعی)، عامل فرهنگی، ضعف در برخورد با متکدیان (کنترل رسمی)، خلاء قانونی، عدم دریافت مستمری، مقایسه با اقشار پر درآمد جامعه، میزان درآمد خوب متکدیان، بیکاری (عامل اجتماعی)، اعتیاد (عامل فردی).