چکیده:
چگونگی رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه وبررسی تاثیری که این بحران می تواند نصیب این دو کشور کند بااین فرضیه قابل طرح است که جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی خود را در راستای حمایت از حکومت بشاراسد تعریف کرده، در حالیکه اقدامات عربستان در پی حمایت از مخالفان جهت فروپاشی نظام بشاراسد می باشد. بر همین اساس بقای بشاراسد بعنوان همپیمان استراتژیک جمهوری اسلامی ایران یکی از اهداف مهم ایران در سطح منطقه میباشد. یافته-های تحقیق نشان میدهد که عربستان و ایران دو بازیگر منطقهای تاثیرگذار می باشند که سیاست خارجی خود را یکی در حمایت از مخالفان اسد و دیگری در حمایت از نظام اسد طرح نموده اند. در این بازی تا آنجا با هم مقابله میکنند که عربستان منافع آینده خود در سطح خاورمیانه را در نبود بشاراسد به دور از هژمونی ایران میبیند و برای تحقق اهداف خود گزینه مناسب حکومت جایگزین برای بشار اسد را عنوان می کند ،در مقابل تهران با حمایت از بشاراسد عربستان را در این بازی شکست خورده میخواند.
خلاصه ماشینی:
این بحران برای عربستان سعودی بهعنوان یک فرصت تعریف شده بود که با حمایت امریکا و همپیمانان خود بیشترین تلاش را در راستای فروپاشی نظام سوریه انجام داد تا از طریق انتقال قدرت و رسیدن گروههای مخالف ایران در حکومت آینده سوریه بتواند به اهداف استراتژیک خویش دست پیدا کند.
نوشتهحاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که رویکرد سیاست عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه چیست؟ بر همین اساس بقای بشاراسد بهعنوان همپیمان استراتژیک جمهوری اسلامی ایران یکی از جمله اهداف مهم ایران در سطح منطقه میباشد و سقوط اسد دستاورد مهم برای عربستان به حساب می آید.
موقعیت استراتژیک سوریه از لحاظ پرستیژ در جبهه مقاومت، مسائل امنیت ملی، رقابت در قدرت منطقهای و توسعۀ نفوذ در خاورمیانه مورد توجه ایران و عربستان بوده است؛ با توجه به روابط دو کشور که در سطح منطقه تأثیرگذار است و نوع رابطه این دو کشور در حل و تداوم بحرانهای خاورمیانه ، یافتههای این تحقیق نشان میدهد که بازی رقابتی دو کشور در بحران سوریه را میتوان در قالب قاعدۀ حاصل جمع جبری صفر مورد تبیین و تحلیل قرار داد.
حمید همت (1393)، در پایان نامهای تحت عنوان «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در قبال تحولات سوریه از 2011 تا 2014» با راهنمایی و مشاوره دکتر ارسلان قربانی شیخنشین و خانم دکتر اکرم قدیمی، در دانشگاه خوارزمی با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد مقایسهای و تئوری موازنه قوا، به مطالعه میپردازد، دادههای این تحقیق نشان میدهد عربستان تلاش کرده تا با توسل به کمک نیروهای سلفی و متحدان خود موازنه قوا را به نفع خویش تغییر دهد.