چکیده:
مفهوم عصیان با توجه به واژه مقابلش ، اطاعت ، سرپیچی و نافرمانی معنا می شود. قرآن کریم عوامل پیدایش آن را اعم از: دنیازدگی،ضعف ایمانی ، تعصب کورکورانه ، انکار معاد ،تکبر و خودبینی ، و دوستی با دشمنان خدا معرفی میکند و مهم ترین عواقب آن را محرومیت از موهبت الهی ، مبتلا شدن به قهر و غضب الهی و هبوط مکانی و شانی بیان می فرماید. . راز موفقیت انسان برای رهایی از عصیان پیروی از آموزه های وحیانی، ایمان به جهان آخرت، تسلیم در برابر خداوند، توجه به خلقت و آفرینش، امر به معروف و نهی از منکر، توبه، درک حضور خدا، تقوی، صبر، تزکیه و اعتصام به حبل الله است. عصیان با واژگانی همچون طغیان، تولی، اعراض، تعدی را با عتو در یک حوزه معنایی قرار دارند. «عصیان» تمامی معاصی کبیره، صغیره، فردی و اجتماعی و حتی ترک اولی را نیز شامل می شود اما «طغیان» ایستادن در مقابل پروردگار با تکبرورزیست. «تولی» روی گرداندن از آیات الهیست. «اعراض» روی برگرداندن از آیات الهی بطور قلبی و زبانی است. «عتو» نیز سرپیچی از فرامین و ارتکاب محرمات و پروا نداشتن از عذاب الهیست. «ابی» برای نافرمانی شیطان و فرعون بکار رفته است. «صد عن سبیل الله» ممانعت دیگران از پیمودن راه راست و از جمله مصادیق آن خیانت در امانت از سوی علمای اهل کتاب می باشد. در آخر واژه «تعدی» که زیر پا گذاشتن حقوق افراد و احکام وضع شده الهی است.
The concept of rebellion, according to the opposite word, means obedience, disobedience and disobedience. The Holy Qur'an introduces the causes of its emergence, including: worldliness, weakness of faith, blind prejudice, denial of resurrection, arrogance and selfishness, and friendship with the enemies of God, and its most important consequences are deprivation of divine grace, suffering from divine wrath and anger. It expresses the descent of space and honor. . The secret of man's success in overcoming rebellion, following the revelatory teachings, believing in the Hereafter, surrendering to God, paying attention to creation, commanding the good and forbidding the evil, repentance, understanding the presence of God, piety, patience, cultivation and fasting It is the rope of God. Rebellion with words such as rebellion, rebellion, apostasy, aggression are in the same semantic domain. "Rebellion" includes all major, minor, individual and social sins and even the first abandonment, but "rebellion" is to stand before God with arrogance. "Tuli" is turning away from divine verses. "Abandonment" is turning away from divine verses by heart and tongue. "Ato" is also a disobedience to the commands and committing prohibitions and not being afraid of divine punishment. "Abi" is used to disobey Satan and Pharaoh. "One hundred for the sake of God" is preventing others from following the right path, and one of the examples of that is betrayal of trust by the scholars of the Book. Finally, the word "violation" is a violation of the rights of individuals and divine ordinances.
خلاصه ماشینی:
عوامل طغیان - تکذیب معاد در آیات متعددی از قرآن کریم ، عدم ایمان به جهان آخرت و روز حسابرسی عامل طغیان محسوب شده است : « فَنَذَرُ اَّلذِینََ لا یرْجُونَ لِقَاءََنا فِی طُغْیانِهِمْ یعْمَهُون َ؛ پس کسانی را که دیدار ما را باور ندارند در طغیانشان رها می کنیم تاسر گشته بمانند» (یونس :١١)« رها می کنیم کسانی را که از عذاب ماخوقی ندارند و یقینی به روز رستاخیز و حسابرسی ندارند و ایشان را در گمراهیشان سرگردان و حیران وا میگذاریم » (طبری ، تفسیر طبری؛٣١٠ق ؛ج ١١ ، ص ٦٥) - ضلالت و گمراهی ضلالت و گمراهی و شقاوت زمینه را برا ی طغیانگری فراهم می کند که در چندین آیه به این امر اشاره شده است بطورمثال در آیه : « مَنْ یضْلِلِ الَّلهُ فَلا هادِی لهُ وَ یذَرُهُمْ فی طُغْیانِهِمْ یعْمَهُون َ؛ هر که را خدا گمراه کند ، برای او هیچ راهبری نیستَ ، و آنها را در طغیانشان سرگردان رها می کند» (اعراف :١٨٦) عبارت « فی طُغْیانِهِمْ یعْمَهُونَ » گویای این مطلب است که طاغیان در حیرت و سرگردانی اسیرند و هدایت کننده ای برایشان نیست (طباطبایی ، المیزان ؛١٤١٧ق ؛ ج ٨ ، ص ٣٤٩) - احساس بی نیازی ( استغنا ) یکی از دلایل موثر در طغیانگری و سرکشی آدمیان ، احساس بی نیازی و اغناست : « کََّلا إِنَّ اْلإِْنسَانََ لَیطْغَی أَنْ رَآهُ اسَْتغَْنی؛ چنین نیست ، بی شک آدمی طغیان میکند همین که خود را بی نیاز می بیند »(علق : ٦و٧) از رسول اکرم (ص ) روایت شده که فرمودند : اَعُوذُِ بکَ یا اِلهی مِنْ غِنی یطْغی ( پناه می برم بتو از فقری که به من نیازبدهد و از ثروتی که باعث طغیانم شود ) - فرزند ناصالح یکی دیگر از عوامل طغیانگری فرزند ناصالح است :« و امّا الغلمُ فکان اََبوَاه مومنین فَخَشینا اَن یرهقهما طغیناً و کفراً؛ و اما آن نوجوان ، پدر و مادرش هر دو مومن بودند پس ترسیدیم مبادا آن دو را به طغیان و کفر بکشاند »( کهف : ٨٠) عسکری در کتاب خود می نویسد که خشیت در این آیه همانند « دانستن و علم » است همانطور که خوف در آیه « إِلاَّ أَنْ یخافا أَلاَّ یقیما حُدُودَ الَّلهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ یقیما حُدُودَ » ( بقره ٢٢٩ ) بمعنای علم و یقین است .