چکیده:
یکی از روشهای فهم واژگان و معنای کلام الاهی، شناخت جهت کلام و معناداری خاص آن از راه کشف زبان قرآن در دستهای از آیات صفات الاهی است. در گذشته، این مسئله با وصف کلامی آن بحث میشده است و امروزه راهحل آن را بررسی زبان قرآن و تعیین جهتگیری آن میدانند و نکته چالشبرانگیز این است که تعبیرهای عاطفی قرآن از خداوند به چه معنا و جهتگیری آنها کدام است؛ برای نمونه در قرآن همواره سخن از حب الاهی نسبت به بندگان خاص است. پرسش این است که معنای این دوست داشتن چیست و از چه سنخ دوستداشتنی است و در همنشینی با واژگان چه جایگاهی دارد؟ ازاینروی، شناخت و روشن کردن زبان قرآن در واژگانی که بار احساسی و عاطفی دارند، دارای اهمیت زبانشناسی است. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی، کوشیده است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که زبان قرآن در توصیف حب خداوند نسبت به محسنین چگونه و دارای چه جهتی است؟ ازاینروی، با تحلیل زبانی ویژگیهای محسنین در پنج آیهای که ابراز محبت از سوی خداوند به آنان صورت گرفته، مقصود از حب خداوند و ابراز محبت او نسبت به بندگانش مورد بررسی قرار گرفته است. در آغاز، جهت معنایی دو واژه «حب» و «محسنین» آشکار و سپس همنشینی این واژگان در آیات، بررسی شده است. نتیجه بهدستآمده، گویای آن است که مقصود خداوند از «محسنین» در آیات موردنظر، هرچند در ظاهر یکسان نیست؛ ولی در ارتباط با یکدیگرند و ابراز محبت به آنها، با هدف و جهت خاصی از رویکرد معرفت شناسانه و کارکردی قرار گرفته است.
One of the ways to understand the words and the meaning of the divine word is to know the direction of the word and its special meaning by discovering the language of the Qur'an in groups of the verses which are related to divine attributes. In the past, this issue has been discussed with its theological description, and today the solution is considered to be to study the language of the Qur'an and to determine its orientation. However, the challenging point is what the Qur'an's emotional interpretations of God mean and what their orientation is ; for example, in the Qur'an, there is always talk of divine hob (حب) for special servants. The question is, what is the meaning of this hob (حب), and what kind of hob (حب) it is, and what place this hob (حب) has between and among all the words? Therefore, understanding and clarifying the language of the Qur'an in words that have an emotional connotation is of linguistic importance. In a descriptive-analytical way, this article has tried to answer these two key questions:
خلاصه ماشینی:
يکي از مواردي که باعث شده است نويسندگان درصدد تحليل زباني آيات قرآن برآيند، مسئله ابراز محبت خداوند به برخي بندگان از موضع جديد زبان شناسي و کشف جهت معنايي اين واژه و اهداف کارکردي آن است .
با توجه به اينکه بررسي تمام گروه ها در اين نوشتار نميگنجد؛ بنابراين تنها به ابراز محبت خداوند نسبت به گروه محسنين که در پنج موضع از قرآن کريم بدان ها اشاره شده است ، پرداخته خواهد شد تا دريابيم اين ابراز محبت چه جهت معناي خاص زباني دارد؟ جايگاه مسئله ابراز محبت نسبت به برخي بندگان از سوي خداوند در برخي از آيات قرآن کريم ، اين چالش را مطرح ميکند که به راستي، خداوند مجرد از ماده که احساسات در او راه ندارد و هيچ چيز حال او را تغيير نميدهد، چگونه به ابراز محبت پرداخته است ؟ اين بررسي در حقيقت نوعي زبان شناسي است .
اظهار حب از سوي انسان ها به يکديگر براي رفع نقصي در وجود خويش به وسيله محبوب و مطلوبشان است ؛ ولي چنين امري براي خداوند محال است و حب او نسبت به بندگان داراي علامت هايي همچون اعطا پاداش با زبان عاطفي تأثيرگذار است ؛ ولي با تفسير زباني ابراز محبت از سوي خداوند، نوعي ادبيات تربيتي براي تشويق و تحريض مؤمنان بر انجام عمل نيک و برطرف نمودن نياز بندگان به دوست داشته شدن است و اين در حالي است که تمام ظرفيت هاي زباني، مطابق احساس و ادراک متعارف عموم ، براي هدايت آنان به سعادت ابدي به کاررفته است .