چکیده:
تمدن ایلام باستان بزرگترین تمدن ایرانی است که در 50 قرن پیش در شمال خلیجفارس و در محدودهی جنوب و جنوب غربی فلات ایران ایجاد شده است. بررسیهای تاریخی و باستانشناسی نشان میدهد، ایلامیان در نیمه اول هزارهی سوم قبل از میلاد موفق شدند حکومت قدرتمندی را در همسایگی تمدن های میان رودان در بینالنهرین ایجاد نمایند. شوش یکی از شهرهای بزرگ دنیای باستان در این محدوده واقع شده که به عنوان پایتخت اصلی ایلام، از تشکیلات سیاسی و حکومتی مدونی برخوردار بوده که در این نوشتار ابعاد ساختار مدیریتی و نظام حکومتی آن مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین منابع مورد استفاده در این نوشتار یافتههای حاصل از کاوشها و حفاریهای باستانشناسی است. شهر و شهرسازی در شوش، مراسم مذهبی ایلامیان، خدای اینشو شیناک، مبادلات تجاری در شوش، شیوههای تدفین، ساختار جمعیتی شوش و ارتباط با سرزمینهای همجوار، سنگ یادمان عدالت هلو پادشاه ایلامی، مهمترین مستندات در رابطه با تمدن و فرهنگ و ساختار نظاممند حکومتی در ایلام باستان محسوب میگردد، که در متن مقاله به آن توجه شده است.
خلاصه ماشینی:
در مطالعه پيش از تاريخ خاورميانه نظرها هميشه به سوي بين النهرين معطوف بوده و اين سرزمين به عنوان مرکز نقل و در بسياري موارد خاستگاه فرهنگ هاي اوليه منطقه به شمار آمده است .
١٩٣١,marshall ) در دره ي رود سند و بلوچستان –پاکستان پرسش هايي را پيش آورد: آيا ميان اين مراکز فرهنگي و تمدن هاي بين النهرين روابطي وجود داشته است ؟ ثروت شهرها و به ويژه کاخ ها و معابد بين النهرين از کجا تامين مي شد؟ آيا منبع اين ثروت دره سند و سرزمين هاي شرقي ايران نبوده است ؟ جنگ جهاني دوم وقفه اي نسبتا طولاني در ادامه تحقيقات باستان شناسي در اين منطقه بوجود آورد، اما پس از پايان جنگ مطالعات از ســر گرفته شــد و به ويژه دو منطقه ي مونديگاک در افغانستان ( ١٩٦١ casal ) و دره ي کودتا در غرب پاکستان ( ١٩٥٦ , Fairservis ٤٠٢-١٦٩ :) از اهميت زيادي برخوردار گرديد.
يکي از ويژگي هاي بزرگ اين منطقه موقعيت جغرافيايي آن اســت چرا که در دوران هاي تاريخي عمده ترين راه هايي که بين النهرين و جنوب غرب ايران را به شــمال شــرق ايران وبه افغانســتان و ســرزمين چين متصــل ميکرد از ميان اين فلات ميگذشته است .