چکیده:
هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و مقایسه کاراییانرژی 30 استان ایران با بهرهگیری از رویکردهای مختلف تحلیلپوششیدادهها و نیز روش اندرسون و پترسون طی دوره 1388-1392 میباشد. برای این منظور از ترکیب دادههای مختلف ورودی (شامل مصرف کل انرژی،نیرویکار، موجودی سرمایه، مصرف سوختهای فسیلی و مصارف تجدیدپذیر) وخروجیهای اقتصادی(شامل تولید ناخالص داخلی، ارزش افزوده بخش صنعت وخدمات)، برای ارزیابی و رتبهبندی کارایی انرژی استانها استفاده شده است. نتایج برآورد مدل، حاکی از بالاتر بودن میزان کارایی مدلهایی است که مصرف انرژی و خروجیهای اقتصادی را به شکلی جامع ((مدلM4) برخلاف مدلهای ساده در نظر گرفتهاند. همچنین بررسی شاخص مالمکویئست (MI) در بین استانهای ایران نشاندهنده بهبود کارایی در استانهای اصفهان، تهران، بوشهر، ایلام، خراسان رضوی، خوزستان، قزوین، مرکزی، کهگیلویهوبویراحمد و هرمزگان است. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، مهمترین پیشنهاد سیاستی پژوهش به سیاستگذاران و برنامهریزان انرژی آن است که با تنطیم سیاستهای حمایتی از بخشهای خاص اقتصادی و یا گسترش منابع انرژی، به جانشینی مصرف منابع تجدیدپذیر به جای مصارف سوختهای فسیلی مبادرت ورزیده و از طریق تغییر ساختار اقتصاد به بهبود کارایی انرژی در استانهای کشور کمک نمایند.
The main aim of this paper is to evaluate the energy efficiency in 30 provinces of Iran by applying the different methods of DEA and Anderson and Peterson during the period of 2009-2013. Also, since classical analysis models do not differentiate efficient cases, the AP method (Anderson-Peterson) was used to rank efficient units for evaluating efficiency correctly. So that combination of input variables (including total energy consumption, labor, capital stock, fossil fuel consumption and renewables consumption) and economic outputs (including GDP, Industry, value-added and services), has been used. The main empirical results of present study indicate that efficiency scores for models that consider total energy consumption and economic outputs in a comprehensive manner ((model M4) compared to simpler models that consider only aggregate energy and GDP data) are higher. In addition, assessment Malmquist index (MI) among Iranian provinces indicate that the efficiency in the Isfahan, Tehran, Bushehr, Ilam, Khorasan Razavi, Khuzestan, Qazvin, Markazi, Kohgiluyeh and Boyer Ahmad and Hormozgan provinces is improved.In addition, the results of this study can significantly help policymakers in decision-making process, for example, observations indicating that the change in the economic structure leads to efficiency improvement or the fact that the use of renewable resources should be gradually replaced the fossil fuel consumption, can lead to the adjustment of the Supportive policies from specific economic sectors or the expansion of specific energy sources.
خلاصه ماشینی:
بـراي ايـن منظـور از ترکيـب داده هاي مختلف ورودي (شامل مصرف کل انرژي،نيرويکار، موجـودي سـرمايه ، مصـرف سـوخت هـاي فسـيلي و مصارف تجديدپذير) وخروجيهاي اقتصادي(شامل توليد ناخالص داخلي، ارزش افزوده بخش صـنعت وخـدمات )، براي ارزيابي و رتبه بندي کارايي انرژي استان ها استفاده شده است .
سـپس بـا بـه کـارگيري شاخص مالم کويئست ١ نا پارامتري، رشد بهـره وري منـاطق مختلـف در دوره ١٣٨٨-١٣٩٢ تحـت مدل M٤ (شامل وروديهاي مصرف سوخت هاي فسيلي، مصرف انرژيهاي تجديد پذير، نيروي کار و موجودي سرمايه و خروجيهاي ارزش افزوده بخش هاي صنعت و خدمات ) که جامع تـرين مدل بحث شده است ، مورد ارزيابي قرار ميگيرد.
o دسته دوم : روش هاي نوين محاسبه کارايي در موارد مربوط به دسته اول ، DEA محدود به تجزيـه وتحليـل مقطعـي اسـت يعنـي مقايسـه DMU ها در همان زمان ، درحاليکه در مورد بخش هاي مختلف انرژي علاقه ي زيادي به بررسي تغيير کارايي در طول زمان وجود دارد که روش مالم کوئيست نا پارامتري چنين تجزيـه وتحليلـي را براي ارزيابي تغييرات کارايي در طول زمان انجام ميدهد؛ در اين رابطه هيو و وانگ ١ (٢٠٠٦)، با بررسي کاراييانرژي ٢٩ منطقه از چين طي دوره ١٩٩٥-٢٠٠٢ دريافتند که مناطق مرکزي چين کاراييانرژي پاييني دارند و مقدار مصرف انرژي در اين مناطق بيش از نيمي از کل مصـرف ايـن کشور است .
لـذا در اينجـا بـراي رتبـه بنـدي واحدهاي کارا از مدل برنامه ريزي خطـي ثانويـه (پوششـي) اندرسـون -پيترسـون بـه صـورت زيـر استفاده ميشود: (رجوع شود به تصویر صفحه) شاخص مالم کوئيست شاخص DEA-Malmquist معمولا براي اندازه گيري تغييرات کارايي کـل عوامـل در دوره هـاي مختلف استفاده ميشود.