چکیده:
یکی از مباحث اصلی و جنجال برانگیز در فضای معماری و شهرسازی امروز کشور، موضوع حفظ بناهایی با ارزش تاریخی و دیدگاه های متفاوت درباره چگونگی حفظ این فضاها و ساختمان های ارزشمند قدیمی است که گاه اختلاف نظرها و دیدگاه های متفاوت در مورد نگرش به این مقوله که در برخی موارد از حیطه مباحث معماری و شهرسازی فراتر رفته و در حیطه مسایل اجتماعی سیاسی داخل می شود. از سویی میراث تاریخی در واقع صورت ظاهری و کالبد فرهنگی است که فرهنگ رکن و اساس هر جامعه پیشرفته را تشکیل میدهد. امروزه مداخلات شهری مبتنی بر اصولی چون فرهنگ، تقویت طراحی شهری و میزان مشارکت گروه های اجتماعی انجام می گیرد که سعی در حرکت به سمت همه جانبه گرایی و پایداری دارد. در این پژوهش با بیان این مسیله مواجه هستیم که آیا بوسیله احیا آثار ارزش تاریخی می توان باورهای فراموش شده ای که این آثار از آنان برخواسته اند را جان تازه ای بخشید و سیر باز ایستاده هنر این سرزمین را با احیای فرهنگی دوباره به حرکت درآورد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. هدف اصلی در این پژوهش نیز یافتن الگویی است که بر اساس راهکارهای پیشنهادی در حوزه شهرسازی، معماری و مرمت بتواند مبنایی برای ارتقا معماری معاصر ایران باشد. انتظار می رود این مقاله مبنایی برای ارزیابی قابلیت در احیا بناهای با ارزش تاریخی در جهت پیوندی ناگسستنی بین معماری، فرهنگ و هویت گذشته به کمک دستاوردهای فرهنگی، هویت امروز و پشتوانه ای برای معماری و هویت و فرهنگ فردای این مرز و بوم باشد. نتایج این تحقیق نشان می هد که احیا بافت های با ارزش تاریخی در ارتقا معماری معاصر ایران دارای مقیاس های متفاوتی هستند و از طرح های کلان شهری در بافت تاریخی یک شهر تا مداخلات کوچک معماری در یک بنای تاریخی را شامل می شوند. این مقاله در پی یافتن دستورالعمل هایی جامع جهت احیا بافت های شهری در مقیاس تاریخی می باشد، به گونه ای که ضمن حفظ و ارتقای ارزش های موجود در زمینه تاریخی، بتوانند بیان کننده روح زمان در معماری معاصر نیز باشند.
خلاصه ماشینی:
بافت تاريخي شهرها بازتاب کننده فرهنگ تاريخ و هويت جمعي هستند و سرمايه هاي بالقوه و نهفتـه اي بـه منظور جـذب گردشگران و بهره مندي هاي فرهنگي و بازنمايي ارزش هاي فراموش شده بومي در ارتقا معماري معاصر محسوب ميشوند، که با آمـدن الگوهـاي جديد از زندگي اجتماعي منجر به از دست رفتن تدريجي جاذبه هاي زندگي سنتي و اهميـت ايـن بافتهـا در هسـته هاي مرکزي و تاريخي شهرها شده است (کريستين ١٣٩٥ ص ٨٣).
(رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار شماره ٢- ابعاد احياء در بافت هاي با ارزش شهري (حناچي و پورسراجيان ،١٣٩١ ،تنظيم از نگارندگان ) بافت هاي با ارزش شهري بافت هاي تاريخي و فرهنگي شهرها، آثار گران بهايي از فرهنگ ، دانش معماري و شهرسازي بومي اند و به عنوان جزئي از هويت اجتماعي هر کشوري تلقي مي شوند (٢٠١٢,SGN).
بافت هاي تاريخي و فرهنگي شهرها، آثار گران بهايي از فرهنگ ، دانش معماري و شهرسازي بومي اند و به عنوان جزئي از هويت اجتماعي هر کشوري تلقي مي شوند (مهدي نژاد و همکاران ،١٣٩٦).
(رجوع شود به تصویر صفحه) جدول شماره ٢- اهداف باززنده سازي بافت هاي کهن شهري ايران (ماخذ: نگارندگان ) ٨ معماري شناسي | نشريه اختصاصي معماري و شهرسازي ايران نتيجه گيري با توجه به تجارب ارزنده مي توان نتيجه گرفت که در مسير بازسازي و ساماندهي براي شهرها و علي الخصوص معماري معاصر ايران که نياز به مدرن کردن اين راه حل ها متناسب با پيشرفت علمي زمان باشد را نمي توان عينا آن ها را به کار بست ولي مي توان از تجربيات ارزنده آن ها الهام گرفت .