چکیده:
یکی از اهداف مهم قرآن کریم، نفوذ در انسانها بهمنظور شکلدادن به رفتارها و نیل به مقاصد خاص است که این مهم در سایه روشهایی همچون اقناع انجام میشود. اقناع، فرایندی است برای مجابساختن مخاطبان نسبت به پذیرش موضوع و خواستهای که بهواسطۀ مهارتهای کلامی و غیر کلامی حاصل میشود. در این پژوهش، کوشش شده است با روش توصیفیتحلیلی، استراتژی زبانی قرآن کریم در اقناع مخاطب بهواسطۀ اسلوب بدیعی مقابله، مطالعه و چگونگی اثرگذاری آن تبیین شود. با احصای صورتگرفته در کل قرآن کریم، 121 نمونه آرایۀ مقابله به دست آمد؛ تمامی این نمونهها با دو محور اساسی ایمان و کفر در ارتباط بودهاند و بحث اقناعی آن شایان توجه است که ازطریق خطاب وجدان صورت میگیرد. همچنین، نتایج بحث پیشرو حاکی از آن است که اسلوب مقابله، نقشی بنیادین در تصویرآفرینی و تولید موسیقی ازطریق سازه توازن و تکرار در متن دارد که این موارد نیز دارای کارکرد اقناعیاند و با نیکوسازی کلام، فحوای آن را با تاثیرگذاری بیشتر به مخاطب ابلاغ میکنند و به فرایند اقناع جامۀ عمل میپوشانند.
One of the most important objectives of the Holy Qur'an is to influence
people to guide their behavior and to achieve specific goals; this is done by
using approaches such as persuasion. Persuasion is the process of
persuading the addressee to accept a subject or request that is achieved
through verbal and nonverbal skills. This research, through the descriptiveanalytical
method, attempts to study the linguistic strategy of the Holy
Qur'an in persuading the addressee by antithesis device and explains its
effectiveness. counting throughout the Holy Qu’ran, we find 121 antithesis
items, and all of which relate to two main axes, namely faith, and disbelief,
and are concerned with persuasion through addressing the conscience. The
results of the study also indicate that antithesis plays a fundamental role in
creating images and producing music through balance and repetition in the
text and these two linguistic devices have the same function of persuasion,
and by improving speech, convey its content to the addressee with greater
influence and put the persuasion process into practice.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشی استراتژی زبانی قرآن کریم در اقناع مخاطب (مطالعۀ موردی اسلوب مقابله) بهمن هادیلو *1، احمد امیدوار 2، علی حسین غلامی یولقون آقاج3 1- استادیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ایران bahman63hadilu@yahoo.
2-2- اقناع در اصطلاح اقناع نوعی اثرگذاری و مجابکردن و نفوذ در مخاطب است؛ چنانکه در تعریف آن چنین گفتهاند «اقناع فرایندی است که با توسل به تعقل و احساس، در قالب مهارتهای کلامی و غیر کلامی و رسانهای، ذهنیّت افراد را بیشتر برای تغییر رفتار و وادارکردن آنها به عمل معیّن، تحت تأثیر قرار میدهد» (بینگلر، 1367، ص 10) و هدف از آن، «تلاش برای مجابساختن شنوندگان به پذیرش موضوع و خواستهای با ارائۀ مناسب اطلاعات مربوطه و تنها راه وصول به این هدف، ارائۀ مناسب اطلاعات است؛ یعنی استفاده از عناصر بلاغی برای تأثیربخشیدن به کلام (متولّی، 1384، ص 29) و این فرایند به قصد «شکلدادن، تقویتکردن یا تغییر شکل دادن کنش دیگران به وجود میآید» (Lesser, 2011: 2).
بنابراین، با توجه به آنچه بیان شد در قرآن کریم مقابله برای اقناع مخاطب در روشهای مختلفی برای نفوذ کلام و تأثیر آن بر مخاطب به کار رفته است تا روح و روان او را در بر گیرد و بر باور و رفتار او تأثیر بگذارد؛ ازاینرو، این امر گاهی با تصاویر تقابلی و گاهی نیز بهوسیلۀ موسیقی الفاظ متقابل تجلی مییابد که ازطریق توازن و تکرار حاصل میشود.
Egypt: Arab House for Publishing and Distribution.
Beirut: Arab Renaissance House for Printing and Publishing.