چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی میزان اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر رشد اجتماعی کودکان استثنایی (کم توان ذهنی) بین ٨ تا ١٠ سال ساکن شهر تهران انجام شده است. لذا، پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات و دادهها، از نوع شبه آزمایشـی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. داده های آماری حاصل از سه بار اجرای ابزار پژوهشـی (پـیش آزمـون – پـس آزمـون و پیگیری) برای دو گروه آزمایش و گواه تحلیل شدند. جامعه آماری این پژوهش عبارت بودند از: تمامی کودکـان کـم تـوان ذهنـی کـه در دوره ابتدایی اول مدارس استثنایی شهر تهران در سال تحصیلی ١٤٠١-١٤٠٢، مشغول به تحصیل هستند. از این میان تعـداد ٢٠ دانـش آمـوز کـم توان ذهنی بین ٨ تا ١٠ سال دختر و پسر با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و در دوگروه آزمایش (١٠ نفر دانـش آمـوز) و گـواه (١٠ نفر دانش آموز) تقسیم شدند. برای اندازه گیری رشد اجتماعی کودکان کم توان ذهنی، در این پژوهش نیز از آزمون رشد اجتمـاعی وایلنـد (٢٠١٩) استفاده شد. به منظور اجرای این پژوهش، پس از شناسایی کودکان کم توان ذهنی شرکت کننده در ایـن پـژوهش، مـادران کودکـان مذکور نسبت به اهداف پژوهش توجیه شده و پس از اخذ رضایت نامه کتبی، ابتدا پرسشنامه استاندارد رشد اجتماعی وایلند (٢٠١٩)، به عنوان پیش آزمون از کلیه دانش آموزان اخذ و نتایج آن در فایل اکسل ثبت شد. سپس مداخله مبتنی بر کارکردهای اجرایی طراحی شده در شـانزده جلسه (هر هفته ٦ جلسه ٨٥ دقیقه ای و دو وز در هفته) بر روی کودکان گروه آزمایش اجرا و بر روی کودکان گروه گواه هیچ مداخله ای صورت نگرفت. در ادامه مجددا پرسشنامه مذکور در بالا، به عنوان پس آزمون از نمونه آماری اخذ و نتایج از طریـق نـرم افـزار spss و آزمـون تحلیـل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در نهایت چنین نتیجه گیری شد که؛ آمـوزش کارکردهـای اجرایـی بـر رشـد اجتمـاعی کودکـان استثنایی (کم توان ذهنی) بین ٨ تا ١٠ سال ساکن شهر تهران موثر میباشد.