چکیده:
نگارنده در این نوشتار مسئله امامت و ولایت را از منظر ملاصدرا بررسی میکند. از اینرو، در آغاز به بررسی ولایت تکوینی و ولایت تشریعی اشاره نموده و اسفار اربعه را بر مقام ولایت تطبیق مینماید.مسئله برتری مقام ولایت بر نبوت از دیگر مباحث این نوشتار است که سر مقدم شدن عبودیت پیامبر اکرم( بر رسالت آن حضرت در آن بیان میشود.نگارنده در بخش دوم مقاله خود امامت و ولایت سیاسی امامان معصوم( را در باور صدرالمتألهین در زیر عناوین ذیل بررسی میکند: سیاست در سفر «من الخلق إلی الحق»، سیاست در سفر «من الحق الی الخلق»، مقام خلیفةاللهی انسان، اثبات وجود حجت الهی با استناد به قاعده امکان اشرف، کمالات و شرایط امام یا ولی، کمالات اولی، کمالات ثانوی، حکومت دینی در اندیشه حکیم ملاصدرا، ولایت سیاسی امامان و مبنای مشروعیت سیاسی
This article is going to investigate the subject of leadership (Imamate) and the subject of guardianship (wilayat) from the viewpoint of Mulla Sadra. On this basis، it first refers to the guardianship in genesis (the starting point of creation) and then points to the guardianship on the basis of religious law، adapting the four volumes (Asfar Arba’a) to the position of guardianship.
The subject of priority of guardianship over prophethood is another part of the discussions in this article، which is the secret of priority of worshiping of the Great Prophet of Islam over his prophetic mission.
The writer of this article has explained، in the second part، the leadership and the guardianship of the immaculate Imams according to the belief of Mulla Sadra (the grand theologian) under the following titles:
a-Policy while Traveling: from creatures to God،
b-Policy while Traveling: from God to His creatures،
c-Position of Man as Successor of God on the Earth،
d-Substantiation for the Existence of the Imam، the Argument of Truth، Based on the Rule for the Possibility of the Noblest Accomplishments،
e-The Imam’s، or the Guardian’s Conditions،
f-The First Accomplishments،
g-The Second Accomplishments،
h-The Religious Government in the View of Mulla Sadra،
i-Political guardianship of the Imams،
j-The Basis for Political Legitimacy.
خلاصه ماشینی:
"صدرا امامت را از شئون خلافت و جانشینی خداوند میداند و در تحقیق خلافت چنین میگوید: حکمت الهی که جامع همه کمالات و اسماء نیک و صفات عالی میباشد، مقتضی دانست که با ایجاد عالم امکان و خلق مخلوقات و تدبیر امور آن مملکت، ایجاد و رحمت خود را توسعه بخشد و پرچم قدرت و حکمت را گسترده سازد و انجام این کار از ذات قدیم خداوندی بدون واسطه بهجهت دوری و تناسب اندک مقام عزت قدیم و ذلت حدوث عالم، دور بود و خداوند اراده فرمود که نایبی به جانشینی خود برگزیند که نیابتا تصرف نموده و سرپرستی و حفظ عالم را به عهده بگیرد.
به گونهای که ارسال و اعزام شخصی به نام نبی و رسول، بدین نام و نشان منقطع میگردد و با انقطاع آن، نزول ملک حامل وحی بدانگونه که با شکل و صورتی مخصوص به پیامبران نمایان و آشکار میگردد و در نظر آنان تمثل و مجسم میشود نیز منقطع خواهد شد، ولی خداوند پس از قطع نبوت و رسالت، حکم مبشرات و الهامات و حکم ائمه معصومین( و همچنین حکم مجتهدین را باقی گذاشت، اما اسم و نام نبی و رسول را از آنان سلب فرمود، ولی حکم آنان را تأیید و تثبیت نمود و آنان را که علم به احکام الهی ندارند، مأمور نمود که از اهل علم و اهل ذکر سؤال کنند، چنانکه در قرآن مجید میفرماید: (فاسئلوا أهل الذکر إن کنتم لا تعلمون( 9 پس نبوت و رسالت از حیث ماهیت و حکم منقطع و نسخ نگردیده نک: عبدالله جوادی آملی، شرح حکمت متعالیه، بخش یک از ج6، ص85ـ87، چاپ اول: انتشارات الزهراء، تهران1368شمسی."