چکیده:
اصطلاح«سرمایهء اجتماعی»در سه دههء گذشته موضوع بررسیهای بسیاری در علوم اجتماعی-و بهویژه در جامعهشناسی بوده است.این اصطلاح توانست در کمتر از دو دهه،ادبیات بسیار گستردهای را به خود اختصاص دهد و به مفهومی،کموبیش،«اسطورهای»تبدیل شود-به گونهای که برخی از نویسندگان آن را حتی بیش از یک کلیدواژه علمی و همسنگ یک نظریه پنداشتهاند.این در حالی است که محتوای بحث این نویسندگان،به هیچ روی، نو نیست و در واقع همان بانگ«دریغ از گذشته»(نوستالژیک)نویسندگان ایدئولوژیست سده 19 و رهبران ناسیونالیست سدهء 20 م است.افزون بر این،واژهء«سرمایه»در این اصطلاح در معنایی نادرست به کار گرفته شده است و نویسندگان آن را«چیزی»دانستهاند که در درون رابطه اجتماعی نهفته و پنهان و بنابر این دور از دسترس کنشگر است.حال آنکه سرمایهء اجتماعی کنشگر،در جامعه سنتی عبارت است از آن رفتارهای تثبیتشده یا هنجاری که کنشگر برای پایدار ساختن رابطه خود با دیگران،درونی میکند؛و در جامعه نوین(مدرن)دربرگیرندهء همهء آن قابلیتها و توانمندیهایی است که کنشگر برای رابطه برقرار کردن با دیگران به آن نیاز دارد و باید به دست آورد.
خلاصه ماشینی:
"افزون بر این،میزان یا اندازهء سرمایهء اجتماعی در فرایند یک رابطه اجتماعی میتواند افزایش یا کاهش یابد:افزایش و«انباشت»این سرمایه سبب پدیدآمدن حسن نیت Good) (Will و اعتماد (Trust) متقابل میان کنشگران میشود (Hanifan 1916; Coleman 1990) ؛ همگرایی(ذهنی)و همبستگی اجتماعی آنان را تقویت میکند و با ایجاد رابطهای پایدار و استوار زمینهء همکاری گستردهء آنان را برای تحقق هدفهای مشترک فراهم میآورد Jacob) (1961;Fukuyama 2001 .
نویسندگانی که اصطلاح«سرمایهء اجتماعی»را به کار بردهاند،همگی-کموبیش-بر این باورند که این سرمایه در«درون»رابطهای که میان کنشگران شکل میگیرد،پدید میآید و در همان رابطه نیز نهفته و پنهان است و ازاینرو قابلیت تملک ندارد؛کنشگر با شکلگیری و انباشت این سرمایه احساس امنیت بیشتری میکند و با پشتگرمی به دست آمده از آن رفتارهای هدفمند خود را بروز میدهد.
همگی-کموبیش-بر این باورند که رابطههای اجتماعی در جامعه صنعتی پیشرفتهء امروز بسیار شکننده و ناپایدارند و این شکنندگی و ناپایداری که خود در نتیجه فاصله گرفتن و دور شدن تدریجی کنشگران(یا اعضای)جامعه از یکدیگر پدید آمده،از میزان همگرایی و اعتماد متقابل میان آنان به شدت کاسته است.
ازاینرو سرمایهء اجتماعی کنشگران جامعه-چه در جامعه سنتی و چه در جامعه نوین امروز-دارای خصلت فردی (individual) است و در اختیار کنشگر قرار دارد و همدلی، اعتماد و پشتیبانی دیگران نیز پس از به کار گرفتن این سرمایه اجتماعی(یا سرمایهگذاری کردن این قابلیتها و توانمندیها)پدید میآیند."