چکیده:
قرآن کریم از وجوه مختلف معجزه است.یکی از آنها اعجاز بیانی است.اعجاز بیانی یعنی آنچه که مربوط به جنبههای ظاهری و ساختاری الفاظ قرآن کریم میشود.این وجه از اعجاز،ابعاد گوناگون دارد.از جمله آن ابعاد بعد زیباشناختی موسیقی الفاظ است که مبتنی بر ظرافت،لطافت و بداعت موسیقی سحرآمیز واژگان قرآن میباشد.ضرورت پرداختن به این جنبه از قرآن از آن جهت است که در موسیقی قرآن رازهای فراوانی نهفته است و پی بردن به آنها سر معجزه بودن این کتاب آسمانی و وحیانی را بیش از پیش بر ما معلوم میگرداند.این رشته از حوزهء قرآنپژوهی دیر زمانی نیست که نظر پژوهشگران را به خود معطوف داشته است.البته در آثار گذشتگان از دانشمندان علم بلاغت جسته و گریخته اشارات لطیفی به آن شده است که از باب نمونه میتوان دو کتاب«اسرار البلاغه»و«دلائل الاعجاز»را از عبد القاهر جرجانی نام برد.شایان ذکر است که از دانشمندان معاصر،مفسر و ادیب نامدار سید قطب بیش از دیگران به آن پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"حتی پارهای از آیات قرآن از تمامی عناصر فنی و هنری شعر از جمله وزن،عروض،قافیه،نظم آهنگ موسیقایی و هماهنگی لفظ و معنا به طور کامل برخوردارند که از باب نمونه تنها به دو مورد زیر اشاره میگردد: ألم نشرح لک صدرک و وضعنا عنک وزرک الذی انقض ظهرک و رفعنا لک ذکرک(الانشراح،1-4) إذا زلزلت الأرض زلزالها و أخرجت الأرض أثقالها و قال الإنسان مالها یومئذ تحدث أخبارها(الزلزال،1-4) البته ناگفته پیداست که ساحت قرآن اجل از آن است که شعر نامیده شود؛چنانکه قرآن کریم شعر بودن خود را به صراحت نفی نموده است «و ما هو بقول شاعر(الحاقة،14)» ؛بلکه قرآن از سنخ وحی است و با هیچ یک از آثار بشری قابل قیاس نیست.
بنابراین سبک قرآن بیبدیل است و هیچ سخنی را یارای برابری و همآوردی با آن نیست؛ اما نکتهای که ذهن بسیاری از سخنشناسان و ارباب بلاغت را به خود معطوف داشته ،این است که چرا قرآن با وجود بارها خوانده یا شنیده شدن ملالآور و خستگیزا نیست؟راز تأثیر شگرف و فوق العادهء قرآن بر روان آدمی در چه چیز نهفته است؟به طور قطع برای پاسخ به این پرسشها علاوه بر لحاظ کردن زیباییهای مضمونی باید نقش جنبههای زیباییشناختی موسیقی الفاظ قرآن کریم را مد نظر قرار داد و همین ظرفیت موسیقایی وسیع است که توجه پژوهشگران را به این جنبه از هنرنمایی قرآن معطوف داشته است تا آنجا که در این زمینه تحقیقات مفیدی صورت گرفته است."