چکیده:
میانیابی، تعمیم دادههای نقطهای به دادههای پهنهای و ترکیب نقشهها سه نمونه از کاربردهای مهم GIS در مطالعات اقلیمشناسی میباشد. در این پژوهش سعی بر آن است تا با استفاده از توانایی GIS در میانیابی و تعمیم دادههای نقطهای به دادههای پهنهای، تخمین توان فرسایندگی باران (با روش فورنیه) را به واقعیت نزدیکتر نمود. در روش فورنیه با استفاده از دو پارامتر اقلیمی (متوسط بارش سالانه و میانگین بارندگی پربارانترین ماه سال) و دو پارامتر فیزیولوژیکی (ارتفاع و شیب منطقه)، توان فرسایندگی باران محاسبه میشود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین دو روش محاسبه توان فرسایندگی باران اختلاف زیادی وجود دارد، به طوری که در روش استفاده از میانگینها، توان فرسایندگی باران حدود 121 تن در کیلومترمربع در سال برآورد گردید اما با استفاده از تواناییهای GIS این میزان حدود 267 تن در کیلومترمربع در سال برآورد شد.
خلاصه ماشینی:
"در این روش با استفاده از دو پارامتر اقلیمی (متوسط بارش سالانه و میانگین بارندگی پربارانترین ماه سال) و دو پارامتر فیزیولوژیکی (ارتفاع و شیب منطقه)، توان فرسایندگی باران با استفاده از رابطه زیر محاسبه میشود: رابطه شماره (1) = ارتفاع متوسط حوضه بر حسب متر S = شیب متوسط حوضه بر حسب درجه = میانگین بارندگی سالانه بر حسب میلیمتر = رسوب بر حسب تن در کیلومتر مربع در سال = میانگین بارندگی پربارانترین ماه سال بر حسب میلیمتر فورنیه بار رسوبی معلق را برای 78 حوضه آبریز مهم مناطق خشک و نیمهخشک کشورهای تونس و الجزایر که مساحتی از 2460 تا 1060000 کیلومتر مربع داشتند، مورد مطالعه قرار داد.
برای رفع این مشکل با استفاده از تواناییهای GIS نقشههای ساخته شده در مرحله قبل را بر اساس رابطه فورنیه با هم ترکیب میکنیم و در نهایت یک نقشه نقاط همفرسایش تهیه میکنیم و بدین ترتیب میزان قدرت فرسایندگی باران در هر نقطه از حوضه به طور مجزا محاسبه شده و با استفاده از میانگین وزنی میتوان مقدار واقعی قدرت فرسایندگی باران در حوضه را محاسبه نمود.
این مقدار یک عدد متوسط است و برای کل حوضه مقدار یکسانی را به دست میدهد، حال آنکه فاکتورهای مورد استفاده در رابطه در حوضه بسیار متغیر هستند و نمیتوان تمام حوضه را یکنواخت فرض نمود و در ضمن تغییر اندکی در یکی از فاکتورها (میانگین بارندگی در پربارانترین ماه سال) مقدار قدرت فرسایندگی را به شدت تغییر میدهد."