چکیده:
ادبیات،حادثهای است که در زبان روی میدهد.پس میتوان گفت که زبان ناآشنا،پایهء هنرهای کلامی است.گویندگان از این زبان زیبای نمایشدهندهء عواطف بهره میگیرند و سخن خود را سرشار از تصویرهای حسی میسازند تا همهء عوالم درون را با این زبان بیانگر،عینی بسازند.امیر خسرو دهلوی شاعر صاحب ذوق هندی نیز از این زبان قدسی آهنگدار رقصان پر تصویر در همهء آثار خود بهره برده است.بحث ما،در باب مسایل روساختی و بافتی زبان این سعدی هندی قرن 7 و 8 میباشد.سخن بر سر این است که او صورتهای خیالی غزلیاتش را در چه سازههای زبانی نقش زده است.در تشبیهها، استعارهها،استعارهگونهها،کنایات،و مجازهایش از چه روساخت زبانی استفاده کرده تا به زبان زیبا و آشنایی زدایی شدهء خاص خود دست یافته است.چگونه معشوق عاطفه،همآهنگ و موزون در غزل او حرکت میکند و زیبایی خود را در محور همنشینی زبان هنریش در واژهای،ترکیبی،جملهای و عبارتی به نمایش درآورده است.پاسخ به این پرسشها،موضوع این مقال خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"سال دوم-پاییز و زمستان 3831توصیف سازههای زبانی صور خیال شعر امیر خسرو دهلوی
گویندگان از این زبان زیبای نمایشدهندهء عواطف بهره میگیرند و سخن خود را سرشار از
شاعر صاحب ذوق هندی نیز از این زبان قدسی آهنگدار رقصان پر تصویر در همهء آثار خود بهره برده
سخن بر سر نحو و سازههای زبانی زیبایی شناسی صورتهای خیال در شعر امیر خسرو
تنوعجویی در زبان ادبی همین حوزهء نحو متن است و از زمانهای دور بزرگان زیبایی شناس
حال این پرسش مطرح میشود که در ساختار نحوی صور خیال امیر خسرو چه
1-امیر خسرو این تشبیهات بلیغ را به همراه دیگر عناصر بیان آورده و شعر خود را قوت
استعاره،پرکاربردترین صورت خیالی در شعر امیر خسرو است که به چند شکل یافت
(همان،04)این اشک به چشم من از آن جای گرفته است کاندر طلب وصل تو بسیار دویده است
بیشتر استعارههای اشعار امیر خسرو در جمله نقش بسته است.
3-کنایه:در شعر امیر خسرو کنایاتی تازه و بدیع دیده میشود که به نوعی مضمونآفرینی
و الحق امیر خسرو در این زمینه هنرنمایی کرده و تابلوهای سحرانگیزی
امیر خسرو از امکانات دیگر زیباییشناسی همچون ایهام و ناسازه استفاده کرده است اما
سخن آخر آنکه سازههای نحوی در زبان ادبی به کار نمایش عواطف و اندیشهها میآیند
این زبان قدسی و دیگر،آهنگ دارد،میرقصد،نقاشی میکند و نمایش میدهد.
نمایش گذاشته و شاید کمتر در این زمینه روی به تقلید آورده است.
با این حال بسیاری از صور خیال او همانهایی است که شاعران دیگر هم گفتهاند و او"