چکیده:
جهان فرهنگی،شبکهای از پیشفرضهایی است که به گونهای شهودی حاضر هستند و مانند پیشزمینهای بحثناپذیر،تحلیلناپذیر و کلی در پس آگاهی اندیشهگران ایرانی قرار میگیرد.این شبکه قواعد سازنده گفتارهای سیاسی جدید ایران را در بردارد.مقاله حاضر در صدد است گفتارهای سیاسی جهان فرهنگی جدید ایران را در سه گفتار سیاسی پیشرفتگرا،هویتطلب و معاصر معرفی کند.هریک از گفتارهای سیاسی فوق دارای چالش اساسی و ویژگیهایی است.چالش اساسی از نظر پیشرفتگرایان، عقبماندگی جامعه ایران و تلاش برای رفع آن است و ویژگی آن ارتباط نخبگان فکری و سیاسی میباشد.اما هویتطلبی دغدغه اساسی جهان فرهنگی ایران جدید را مساله هویت و تعریف هویت ایران جدید میداند. هویتطلبی برخلاف پیشرفتگرایی گفتار رویارویی نخبگان فرهنگی و سیاسی است.گفتار سیاسی معاصر چالش اساسی گفتار خود را رابطه سنت و تجدد معرفی میکند و ویژگی آن مطالعات آکادمیک میباشد.
خلاصه ماشینی:
"اما انتقال تقلیدی فرهنگ اروپایی به جهان فرهنگی جدید ایران،سه دستاورد معرفتی،هنجاری و هویتی برای گفتار سیاسی پیشرفتگرا به همراه آورد که میتوان از آنها به عنوان مبانی فرهنگی این گفتار،یاد کرد.
از منظر گفتار معاصر برای این کار لازم است که به پرسش اصلی روشنگری بازگشت؛باید به این پرسش برگشت که چگونه از حالت طفولیت فکری بیرون آمده و به سطحی از اندیشه رسید که در آن،پروژههایی مانند مردم سالاری طرح شوند؟طرح پرسش فلسفی زمان حاضر آن است که ما در کجای جهان ایستادهایم؟چه رابطهای با فرهنگ ایران داریم؟چگونه میتوانیم جامعه مدنی توسعه نیافته ایران را بیشتر گسترش دهیم؟پروژه زنده برای گفتار سیاسی معاصر آن است که چگونه میتوان از عقل استفاده عمومی و انتقادی کرد؟و عقل چه نقشی میتواند در گستره همگانی و تعیین پروژههای سیاسی-اجتماعی داشته باشد؟اما توجه به عقل و عقلانیت به معنی تقلید از غرب نیست؛نباید تقلید کرد و ازاینرو با هرگونه مدگرایی مخالف است.
هواداران گفتار معاصر معتقد هستند که برای تولید اندیشه سیاسی جدید میباید راه را برای مبادله و دادوستد غیرتقلیدی و غیرتصنعی و مبتنی بر گفتگو با تجدد هموار کرد؛بنابراین ضررت قرار گرفتن در یک وضعیت گفتگویی به منظور اتخاذ یک موضع جهانی است تا گفتار سیاسی ایرانی به وسیله جهان جدی گرفته شود.
اما نکته مهم،تحلیل این امر است که اولا چرا سه روایت چپ،اسلامگرا،و هیدگری در گفتار هویتطلبی ظهور کرد؟و ثانیا چرا این روایتهای سهگانه خصلت ایدئولوژیک یافتند؟ نسل اول و دوم روشنفکری ایران وضعیت مدرن را به وسیله عناصری مانند عقلگرایی، اومانیسم،لیبرالیسم،فردگرایی،آزادی،برابری،کارگزاری تاریخی انسان،داعیه معرفت انسان و اصل ترقی و پیشرفت بیحد و حصر تعریف کردند."