چکیده:
کنترل کیفیت آماری،یکی از درسهای تخصصی دورهء کارشناسی رشتههای مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع است.با این درس،مطالعه و کنترل دادههای آماری که در فازهای توسعهء محصول با موضوع کیفیت در ارتباطاند،سهل و میسر میشود.اگرچه در این زمینه منابع نسبتا متعددی برای تدریس وجود دارد،به نظر میرسد کتاب کنترل کیفیت آماری نوشتهء استاد دکتر نظام الدین فقیه،از انسجام و روانی مطلوبی برخوردار بوده و تنها منبعی است که به طور مشخص برای دورهء کارشناسی رشتهء مدیریت صنعتی تدوین شده است. در مقالهء حاضر،تلاش شده است این کتاب از دو دیدگاه علمی و شکلی ارزیابی و نقد و در این مسیر نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود.در این ارزیابی کوتاه همچنین سعی شده است از منابع معتبر داخلی و خارجی استفاده شود و مقایسهء نسبتا مناسبی با سایر کتابهای درسی مشابه صورت گیرد.
خلاصه ماشینی:
"اگرچه در این زمینه منابع نسبتا متعددی برای تدریس وجود دارد،به نظر میرسد کتاب کنترل کیفیت آماری نوشتهء استاد دکتر نظام الدین فقیه،از انسجام و روانی مطلوبی برخوردار بوده و تنها منبعی است که به طور مشخص برای دورهء کارشناسی رشتهء مدیریت صنعتی تدوین شده است.
ذکر این نکته ضروری است که در منابع خارجی مربوط به کنترل کیفیت آماری،کمتر به موضوع قابلیت اطمینان توجه میشود و گاه آن را از مباحث کنترل کیفیت آماری جدا فرض میکنند مگر اینکه در عنوان کتاب یا حتی در عنوان مجله،به«قابلیت اطمینان»نیز اشاره شده باشد.
مسئلهء دیگری که باید مد نظر قرار گیرد،آن است که چه در دورهء کارشناسی مدیریت صنعتی و چه در دورهء کارشناسی مهندسی صنایع،درسی با عنوان طرحریزی یا برنامهریزی نگهداری و تعمیرات وجود دارد که مباحث دو فصل آخر کتاب(فصلهای هفتم و هشتم)دقیقا با محتوای درس مورد اشاره تطبیق دارد و بنابراین میتوان از آن به عنوان یک منبع درسی کمکی برای مباحث نگهداری و تعمیرات نیز استفاده کرد.
نوع اول،به بررسی رابطهء بین علت و معلول،بدون دستهبندی عوامل اختصاص دارد و در نوع دوم،فرایند تولید دنبال و عوامل مؤثر بر هرمرحله در نمودار ثبت شده است(حقیقی و دیگران،0831) اگرچه-همان گونه که پیشتر اشاره شد-تفسیر نمودارهای حدود کنترل به طور کامل در کتاب مد نظر قرار نگرفته،در ادامهء فصل ششم و در قسمت نمودارهای پراکندگی،تفسیرهای خوبی در مورد انواع احتمالی نمودارهای پراکندگی انجام گرفته است.
شایان ذکر است که برگههای بازبینی،از ابزار مهم جمعآوری دادهها محسوب میشود و آموزش چگونگی استفاده از انواع آنها به دانشجویان کمک میکند تا در عمل و در آغاز پژوهشهای کاربردی در خصوص کنترل کیفیت آماری،زمینهء مناسبی برای تجزیه و تحلیل و استفاده از ابزار دیگر فراهم آورند."