چکیده:
توجه به مباحث طرح شده در رویکردهای جدید پژوهش میتواند راهگشای مسائل و تنگناهای روششناسی بهویژه در قلمروی علوم انسانی باشد.یکی از تلاشهای انجام گرفته در راستای پاسخگویی به این نیاز،تبیین رویکردها و راهبردهای نمونهگیری و عملیات میدان در پژوهشهای کیفی است که به زعم نویسندگان،این تلاشها زمینه را برای اعمال بیشتر و برجستهتر عاملیت انسان در قلمروی پژوهش میگشاید و از این طریق زمینه را برای اصلاحات اساسیتر در قلمروی روشی مهیا میسازد.نقش فعال محقق در میدان تحقیق و اعمال نظر وی در بحث نمونهگیری از تفاوتهای اساسی تحقیقات کیفی با تحقیقات کمی است که یکی از مهمترین پیشفرضهای چنین رویکردی فضاسازی برای اعمال عاملیت محقق در میدان پژوهش است.بهزعم نویسندگان،این مباحث میتواند برخی از چالشها و تنگناهای روششناختی را حل نموده و زمینه را برای نوآوری و خلاقیت بیشتر و بهتبع آن رشد و بالندگی علوم به ویژه علوم انسانی مهیا نماید.
خلاصه ماشینی:
"به بیان دیگر،تعامل محقق با آزمودنیها و سایر افراد دیگر درگیر در پژوهش بیشتر و پررنگتر از پژوهشهای کمی است و این امر در برخی از بخشهای اجرایی روشهای کیفی نظیر عملیات میدان و نمونهگیری به صورت ویژه مطرح میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که شکل نشان میدهد پژوهشگر در میدان پژوهش از مشاهدهگر صرف تا مشارکتکننده کامل نقشهای متفاوتی را برعهده میگیرد که این امر به موضوع،اهداف و شرایط جامعه تحقیق نیز بستگی دارد،اما در همه نقشها بهویژه در مقایسه با تحقیقات کمی پژوهشگر نقش فعالتری را برعهده دارد و کشف و آشکارسازی معنا برعهده محقق است.
چنانچه برای افرادی که مورد مطالعه و مصاحبه قرار میگیرند،این تصور پیش آید که محقق بهوسیله مقامات بالاتر فرستاده شده است،در لحظه اول ایجاد سوء ظن میکندباشد و محقق نمیتواند به اطلاعات موردنظر دستیابد؛هرچند این امر ممکن است که اختیاردادن و حمایت از این پژوهش توسط یک قدرت بالاتر تلقی شود و دسترسی به اطلاعات را تسهیل نماید.
2-نمونهگیری در فرآیند تحقیق کیفی در پژوهش کیفی،موضوع نمونهگیری در مراحل مختلفی از فرآیند تحقیق،ظاهر میشود که این امر بیانگر فضاسازی برای اعمال نظر محقق در عرصه پژوهش است؛ چراکه این محقق است که باید تصمیم بگیرد که نمونهگیری از موارد فقط در مرحله جمعآوری دادهها صورت گیرد یا اینکه این امر در مراحل بعدی حتی هنگام تحلیل دادهها و ارائه اطلاعات یا تدوین گزارش نیز اتفاق بیفتد."