چکیده:
مراسم دینی از قدیمیترین،عامترین و اصلیترین شیوههای انتقال آموزهها و ارزشهای دینی،از نسلی به نسل دیگر است و در طول حیات خود،با تعامل دو عنصر عقل و احساس (منبر و مداحی)،وظیفه مهم انتقال فرهنگ دینی را برعهده داشته است.اما در سالهای اخیر، وجه تعاملی عقل و احساس(منبر و مداحی)،گاه صورتی تقابلی و با محوریت رواج مداحی در جریان است.وجود مداحی و ابراز احساسهای مذهبی در مراسم دینی،از جمله عناصر ضروری در هیئتهای مذهبی است.هنگامی آسیب بروز و ظهور پیدا میکند که احساسها و عواطف،جریان غالب در مراسم و مناسبتهای مذهبی شده،انتقال و ترویج ارزشها و باورهای دینی را تحتالشعاع قرار دهد.با رواج مداحی محوری،محتوای پیامهای دینی فراموش شده،پیامهای فرعی و غیر دینی،جایگزین پیام و محتوای اصلی دین میشود.
خلاصه ماشینی:
"میزان آشنایی با معارف دینی،تابعی از میزان عناصر احساسی یا عقلانی در مراسم دینی نیست و اینکه چرا با وجود فرض محققان،این رابطه منفی است،به نظر میرسد که این پدیده از یک سو،تحت تأثیر مشابهتهای محتوای مطالب مطرح شده توسط سخنرانان و مداحان و از سوی دیگر،متأثر از نقشآفرینی رسانهها و کانالهای ارتباطی،مانند صدا و سیما و دیگر منابع مکتوب،مثل کتاب،روزنامه و مجله باشد.
آزمون فرض پنجم و تحلیل رابطه آن:در فرضیه پنجم،انتظار میرفت که میزان رواج مداحی محوری با میزان رفتار الگوی دینی مدار کنشگران اجتماعی رابطه معکوس داشته باشد؛به این صورت که هر چه میزان مداحی محوری در مناسبتهای مذهبی بیشتر باشد.
آزمون فرض ششم و تحلیل رابطه آن:در فرضیه ششم،انتظار میرفت که میزان رواج مداحی محوری با میزان مراعات ارزشهای دینی،رابطه معکوس داشته باشد؛به این صورت که هر چه میزان مداحی محوری در مناسبتهای مذهبی بیشتر شود،میزان مراعات ارزشهای دینی توسط کنشگران کمتر خواهد شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همان طور که در نمودار نشان داده شده است،مداحی محوری با متغیرهای میزان کنش عاطفی و ترویج عقاید انحرافی،رابطه مستقیم و با میزان تطبیق عمل اجتماعی کنشگران با الگوهای دینی و میزان مراعات ارزشهای دینی،رابطه معکوس دارد؛اما دو فرض دیگر این تحقیق تأیید نشد.
این فرض هم به مطالعه مستقل نیاز دارد که چرا هر چه مداحی محوری کمتر میشود، میزان مراعات ارزشها بیشتر خواهد بود؟همچنین رابطه میان عمر هیئتهای دینی با میزان عقاید انحرافی نشان میدهد که 02/2 درصد هیئتهای زیر 71 سال عقاید انحرافی بالا دارند؛در صورتی که این میزان در میان هیئتهای 25 سال به بالا دیده نمیشود."