چکیده:
به منظور تعیین میزان شیوع ناتوانیهای خاص خواندن و نوشتن در دانشآموزان مقطع ابتدایی، 3282 نفر از دانشآموزان پایه های سوم، چهارم و پنجم مناطق هفت گانه آموزشی استان قم براساس روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب شدند. در وهله اول، معلمان فهرست نشانه های ناتوانیهای یادگیری (فوست و لو، 1995) را برای هر دانشآموز تکمیـل کردند. سپس، کسانی که بیش از سه نشانه ناتوانی خاص یادگیری را داشتند به آزمونهای خوانـدن و نوشتن محقق ساخته پاسخ دادند. ماتریسهای پیشرونده ریون (ریون، 1956) در مورد دانشآموزانی که نمره پایین تر از نمره ملاک گرفتند، اجرا شد. در نهایت، 3130 دانش آموز که نمره های آنها در آزمونهای خواندن و نوشتن پایین تر از نمره ملاک بود و فاقد نقایص هوشی، بینایی، شنوایی و حرکتی بودند، نمونه پژوهش را تشکیل دادند. یافته ها نشان دادند که (1) میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن در استان قم، 55/1 درصد و ناتوانی خاص نوشتن، 34/1 درصد است، (2) بین دختران و پسران تفاوت معنادار وجود ندارد، (3) سه پایه تحصیلی از نظر میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن تفاوت معنادار دارند و (4) بین مناطق هفت گانه استان قم در میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن و نوشتن تفاوت معنادار وجود دارد. با توجه به یافته های پژوهش حاضر که نمایانگر تعداد قابل توجه دانشآموزان مبتلا به ناتوانیهای خاص است، نیاز به اقدام پیشگیرانه و درمانی در این زمینه آشکار می شود.
خلاصه ماشینی:
"نقش آسیب روانی مادر در اختلالهای برونیسازیشدۀ دختران نوجوان The Role of Maternal Psychopathology in Externalizing Disorders of Adolescent Girls دکتر زینب خانجانی دانشیار دانشگاه تبریز فاطمه هداوندخانی دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز Zeinab Khanjani,PhD Tabriz University Fatemeh Hadavandkhani PhD Candidate Tabriz University چکیده هدف این پژوهش پیشبینی اختلالهای برونیسازیشدۀ دختران نوجوان براساس اضطراب و افسردگی مادران بود.
نتایج پژوهشی در کودکان ایرانی (رحیمزاده، پوراعتماد، سمیعی کرانی و زادهمحمدی، 1387) نشان دادند که سلامت روانی والدین کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / فزونکنشی، به ویژه مادران آنها، در تمام زیرمقیاسها (نشانههای بدنی، اضطراب و بیخوابی، نارسا کنشوری اجتماعی، افسردگی وخیم) و نمرۀ کلی پرسشنامه سلامت عمومی به طور معناداری کمتر از والدین کودکان بهنجار است.
با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلالهای برونیسازی شده در کودکان و نوجوانان (شافر و دیگران، 1996) و در نظر گرفتن این مسئله که در بسیاری از موارد این اختلالها با نشانه و مشکلات خطرساز و دردسرآفرینی مانند پرخاشگری، رفتارهای ضد اجتماعی، نافرمانی و پرتحرکی همراه است و نیز پیامدهای رفتاری و اجتماعی این اختلالها در دوران بلوغ و بزرگسالی مانند افت تحصیلی، سوء مصرف مواد، فعالیت مجرمانه، والدگری زودهنگام و نامناسب و بیکاری، تلاش برای شناسایی علل و عوامل مؤثر این مشکلات اهمیت ویژهای دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: سیاهۀ نشانۀ مرضی کودک1 (گادو و اسپیرافکین، 1994): این سیاهه، یک ابزار درجهبندی رفتار است که براساس طبقهبندی ویرایش سوم مجموعۀ تشخیصی و آماری اختلالهای روانی به منظور غربال 18 اختلال رفتاری و هیجانی طراحی شد.
بحث در این پژوهش، پیشبینیپذیری اختلالهای برونی - سازیشده دختران نوجوان شامل اختلالهای نارسایی توجه / فزونکنشی (ریخت غالب بیتوجهی، ریخت غالب فزونکنشی / برانگیختگی و ریخت مختلط)، تضادورزی گستاخانه و اختلال رفتار هنجاری براساس اختلالهای روانی مادران (اضطراب و افسردگی) بررسی شد."