چکیده:
در این مقاله تلاش شده تا تغییرات ساختاری و عوامل رشد گروه های عمده کالایی در طرف تقاضا، با استفاده از پنج جدول داده ‐ ستانده سال های 1365، 1370، 1375، 1380 و 1385 تبیین و تحلیل شود. جدول های مزبور در ابعاد 9×9 و به صورت کالایی (کالادرکالا) مبتنی بر جدول های پایه مرکز آمار ایران بوده و فقط جدول سال 1385 بر مبنای جدول سال 1380 با استفاده از روش راس (RAS) متعارف تولید گردیده و سپس همه جدول ها براساس شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) به قیمت ثابت سال 1375 تبدیل یافته اند. سوال اساسی این تحقیق درباره دو محور است: اولا، آیا در طول سال های 1365 الی 1385 تغییرات ساختاری در سطح کلان و گروه های عمده کالایی واقع شده است؟؛ ثانیا، میزان سهم و تاثیرات هر یک از منابع چهارگانه رشد شامل «تقاضای داخلی»، «گسترش صادرات»، «جانشینی واردات» و «تغییر در تکنولوژی تولید» چقدر است؟ دو عامل استراتژی جانشینی واردات و گسترش تقاضای داخلی موثرترین عوامل در تغییر ساختار و منبع رشد شناخته شده اند. همچنین از میان گروه های کالایی در مقطع زمانی 1380‐1385 برخلاف دوره های زمانی قبل، تغییرات ساختاری گروه صنایع غذایی با بیشترین نرخ رشد و میزان سهم همراه است و برای نخستین بار گروه هایی که سهم بالاتری در تغییرات رشد دارند به نسبت از نرخ رشد بیشتری هم برخوردارند.
خلاصه ماشینی:
"سؤال اساسی این تحقیق درباره دو محور است:اولا،آیا در طول سالهای1365 الی 1385 تغییرات ساختاری در سطح کلان و گروههای عمده کالایی واقع شده است؟؛ثانیا،میزان سهم و تأثیرات هر یک از منابع چهارگانه رشد شامل«تقاضای داخلی»،«گسترش صادرات»،«جانشینی واردات»و«تغییر در تکنولوژی تولید»چقدر است؟دو عامل استراتژی جانشینی واردات وگسترش تقاضای داخلی مؤثرترین عوامل در تغییر ساختار و منبع رشد شناخته شدهاند.
&%01627SOJG016G% -آیا تأثیرات روش سنجش تغییرات عوامل رشد به صورت مطلق و نسبی به تفکیکنوع استفاده از شاخصهای وزنی لاسپیرز و پاشه در نتایج به دست آمده از تغییراتساختاری معنادار است؟ -نحوه رتبهبندی گروههای عمده کالایی در مقایسه با یکدیگر و در مقاطع مختلفزمانی مورد بررسی براساس نرخهای رشد و سهم هر کدام از ستانده کل چگونه است؟ بدینترتیب مباحث تحلیلی این مقاله در پنج بخش بهطور مجزا ارائه میگردد؛بخشاول مقدمه مقاله است-که گذشت؛در بخش دوم متدولوژی مدل و روش تجزیه عواملمورد بررسی و ملاحظه قرار میگیرد؛در بخش سوم پایههای آماری و چگونگی تعدیل وتنظیم آنها مطرح میگردد و در بخش چهارم تجزیه و تحلیل نتایج تبیین شده و در بخشآخر مقاله نیز خلاصه و نتیجهگیری آورده میشود.
در مجموع عوامل مؤثر بر تغییرات ساختاری اقتصاد در سطح کلان و گروههایکالایی در روند زمانی مورد بررسی حاکی از تعامل بین دو اثر«جایگزینی واردات»و«تقاضای داخلی»بنا به اقتضائات و شرایط واقعی اقتصاد کشور میباشد و اینمقصود با نتایج به دست آمده از روش ?o با شاخص وزنی لاسپیرز در مقایسه با روشو شاخص دیگر،همخوانی و تناسب بیشتری دارد(تنها گروه مورد استثناء گروهنفت و گاز است که همواره مهمترین عامل رشد آن را اثرات گسترش صادراتتشکیل میدهد)؛ 2."