چکیده:
مقاله حاضر به بررسی همگرایی و رقابت در بازارهای بورس از نظر اثباتی و هنجاری میپردازد.بازارهای بورس به عنوان انحصارات طبیعی و به واسطه تغییر در دیدگاههای اقتصادی و حقوقی در سطح ملی و بین المللی و پیشرفتهای فنی فرصت آن را پیدا کردهاند که در سطوح ملی و بین المللی با یکدیگر ادغام شده یا اتحاد پیدا کنند.چنین تحولی بالطبع منجر به نگرانیهای از ناحیه مجریان حقوق رقابت خواهد شد.این مقاله در مرحله اثبات تلاش خواهد کرد امکان واقعی رقابت و یا همگرایی بین بازارهای بورس را بررسی نماید و در مرحله حقوقی و هنجاری تلاش خواهد داشت که تعارضاتی را که بین اهداف حقوق رقابت و حقوق بازار بورس که در پی تحکیم و انسجام بازارهای حتی به قیمت نقض قوانین رقابت است مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"اگر بازارهای اوراق بهادار مستقل از یکدیگر بوده و موانع اساسی برای رقابت بین آنها وجود داشته باشد دیگر نگرانی راجع به رفتارهای ضد رقابتی اصلا وجود نداشته یا بسیار کم اهمیت خواهد بود.
از طرف دیگر ماهیت و میزان رقابت در بازارهای غیر قابل رقابت (رقابتناپذیر)مبتنی بر این است که ابتدا از نظر اثباتی مشخص گردد چنین بازاری وجود دارد و سپس مطلوبیت یا عدم مطلوبیت چنین بازاری از دیدگاه هنجاری مورد توجه قرار گیرد.
دوره جدید از رقابتپذیری بازارها باعث از بین رفتن انحصارهای طبیعی موجود در بازارهای بورس گردید اما با این وجود-در چرخه رقابت و همگرایی-ادغامها،ائتلافها و دستهبندیهای بورسهای اوراق بهادار میتواند محیط رقابتی موجود را از بین ببرد.
ج. آیا بورسها انحصارات طبیعی میباشند؟ به نظر میرسد یکی از تحولات اساسی در سالهای اخیرگذار از انحصارهای ملی و طبیعی به بازارهای رقابتی و جهانی باشد اما باوجوداین نمیتوان در مورد ماهیت کلی بازارهای اوراق بهادار اظهار نظر جامع و کامل نمود زیرا این بازارها اغلب فعالیتها و کارکردهای مختلفی دارند که در رابطه با رقابت تابع نظامهای اقتصادی متفاوتی میباشند .
کمیسیون اتحادیه اروپا نیز این خطر را مورد توجه قرار داده اما اظهار داشته است که رقابت در معاملات اوراق بهادار میتواند منجر به همگرایی بیشتر و کاهش قیمتها گردد.
رابطه حقوق رقابت،کارامدی و اصل مزیت فعالیت در سطح گستره اگر بورسها دارای انحصار طبیعی هستند،به عبارت دیگر فعالانی در بازارهای اوراق بهادار وجود دارند که در زمینه خرید و فروش و تصفیه بسیار بزرگاند،انگاه این سوال ایجاد میشود که اعمال مقررات رقابت تا چه حدی باید مورد توجه قرار گیرد."