چکیده:
اوج اﻗﺘﺪار ﺧﺎﻧﺪان ﻣﺮﻳﻨﻲ ﺑﻪ دوره اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ)ﺣﻚ: 137-947ﻫ( و اﺑﻮﻋﻨﺎن )ﺣﻚ: 947-957ﻫ( ﺑﺮﻣﻲﮔﺮددﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻠﻄﻪ آﻧﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﻐﺮب اﻗﺼﻲ، ﻣﻘﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﺪان، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﻣﻐﺮب ﻣﻴﺎﻧﻪ وﻧﺰدﻳﻚ و ﺣﺘﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از اﻧﺪﻟﺲ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد. ﺳﻠﻄﻪ ﻣﺮﻳﻨﻴﺎن ﺑﺮ ﺳﻮاﺣﻞ ﻃﻮﻻﻧﻲ درﻳﺎیﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ در اﻳﻦ دوره، ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻐﺮب را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دروازه ﺗﺠﺎرت اروﭘﺎ و آﻓﺮﻳﻘﺎ ارﺗﻘﺎ داد وﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن در ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮک ﻣﻌﺎﻫﺪات ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺎ ﻫﺪف ﮔﺴﺘﺮشﺗﺠﺎرت در درﻳﺎی ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻣﻴﻮرﻗﻪ، ﺑﻨﺎدر اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ وﻧﻴﺰ، ﺟﻨﻮا و ﭘﻴﺰا و ﺳﺮاﻧﺠﺎمدوﻟﺖ آراﮔﻮن ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻳﺤﺘﺎج ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد،ﭘﻴﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺗﺠﺎری ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻐﺮب ﺑﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻫﺪات ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻗﺘﺪارﺣﺎﻛﻤﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن، ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﺎن ﺗﺠﺎری ﻣﺴﻴﺤﻲ آﻧﺎن ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻌﻬﺪات و ﺷﺮوط ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮدﻧﺪ وﭼﻮن ﺿﻌﻒ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﺪ، ﻣﻔﺎد ﭘﻴﻤﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﺟﺎﻧﺒﻪای ﺑﻪ ﺳﻮد ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد.
خلاصه ماشینی:
" 281/ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ، ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ، ﺷﻤﺎره ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ، ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1931 وﻗﻮع درﮔﻴﺮی ﻳﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎن ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺰاﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ، ﻓﺮد ﻇﺎﻟﻢ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد؛ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮدی ﻣﺴﻴﺤﻲ اﻗﺎﻣﻪ دﻋﻮا ﻛﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﭘﻴﺰاﻳﻲ ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺪ، ﺳﻠﻄﺎن در ﻛﺎر وی ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ؛ اﮔﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ از ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﭘﻴﺰاﻳﻲ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﮔﻨﺎﻫﻲ ﺷﻮد، ﻣﺠﺎزات ﺗﻨﻬﺎ داﻣﺎن ﺷﺨﺺ وی را ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ و اﻣﻮاﻟﺶ ﻣﺼﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و در ﺻﻮرت ﻣﺮگ ﺗﺎﺟﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﺘﻌﺮض اﻣﻮال او ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛1 در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺟﺮی ﭘﻴﺰاﻳﻲ در ﻣﻐﺮب ﺑﻤﻴﺮد و وارث، ﺗﺎﺟﺮ ﻳﺎ ﻛﻨﺴﻮﻟﻲ ﻛﻪ اﻣﻮال وی را ﻧﮕﻪ دارد، وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻣﺎل اﻟﺘﺠﺎره او ﺗﺎ ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺗﺠﺎر ﭘﻴﺰاﻳﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲﻫﺎی ﺗﺠﺎری آﻧﺎن در ﺑﻨﺪری از ﺑﻨﺎدر ﻣﻐﺮب ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮد، ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻛﺸﺘﻲ ﻣﺬﻛﻮر ﺣﻖ ﻓﺮوش ﻳﺎ اﺳﺘﺮداد ﻛﺎﻻﻫﺎی آن ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ زﻳﺎﻧﻲ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ؛2 در ﺻﻮرت ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺰاﻳﻴﺎن در ﻣﻐﺮب آﻧﺎن در اﻗﺎﻣﺖﮔﺎهﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻨﺎزﻟﻲ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺑﺪون ﺣﻀﻮر دﻳﮕﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اﺳﻜﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ؛ اﮔﺮ ﻓﺮدی از ﭘﻴﺰاﻳﻴﺎن در ﻣﻐﺮب ﺑﻪ اﺳﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد، ﭼﻨﺎن ﻛﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﻣﻌﺎﻫﺪه ﺻﻠﺢ اﺳﺖ آزاد ﻣﻲﺷﻮد؛ اﻳﻦ ﺷﺮط در ﺑﺎب ﺗﺠﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ اﺳﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در دﻳﺎر آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎﺳﺖ؛ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎن ﺗﺎﺟﺮی ﭘﻴﺰاﻳﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن، ﻣﺮﺟﻊ ﺣﻞ اﺧﺘﻼف آﻧﻬﺎ ﻛﻨﺴﻮﻟﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﻓﻘﻬﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﺎﺿﻲ ﺷﻬﺮ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؛ اﮔﺮ ﻛﺸﺘﻲ ﭘﻴﺰاﻳﻴﺎن ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﺑﻨﺎدر ﻣﻐﺮب از ﺳﻮی دﺷﻤﻨﻲ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺷﻮد ﻳﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﻏﺮق آن رود، ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﺮﻧﺪ، ﺳﺎﻛﻨﺎن آﻧﺠﺎ ﺧﻮد و ﻛﺸﺘﻲﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﻫﻨﺪ 3 ﺑﻮد؛ در ﺻﻮرت ﻣﺮگ ﺗﺎﺟﺮی ﭘﻴﺰاﺋﻲ از اﻣﻮال ﺗﺠﺎری او ﻏﺮاﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ..."