چکیده:
روایات بسیاری درباره غیبت امام آخر شیعیان در مجامع حدیثی شیعه وارد شده که برخی از
مؤلفان آنها را در کتابهایی گردآوری نمودهاند. شیخ طوسی یکی از نویسندگانی است که به
این موضوع اهتمام ورزیده و کتابی به نام الغیبة به رشته درآورده است.
این مقاله درصدد است تا با اشاره به ویژگیهای مختلف این کتاب به معرفی آن بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"(12) الغیبة ابو عبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر الکاتب النعمانی (م حدود 360ق) به نظر میرسد که این کتاب نیز مورد استفاده شیخ طوسی در تألیف الغیبة بوده است؛ چنانکه در بحث دوازده نفر بودن امامان پس از پیامبر صلیاللهعلیهوآله ، آنگاه که خواسته است روایاتی از طریق مخالفان شیعه در تأیید دوازده نفر بودن امامان پس از پیامبر صلیاللهعلیهوآله ذکر نماید، هشت روایت را پشت سر هم به صورت مسند از نعمانی نقل کرده است؛ به مانند نقل از کلینی، در مورد اول، طریق خود را به نعمانی ذکر کرده است: فمما روی فی ذلک من جهة مخالفی الشیعه ما اخبرنی به ابوعبدالله احمد بن عبدون المعروف بابن الحاشر، قال: حدثنی ابوالحسن محمد بن علی الشجاعی الکاتب، قال: اخبرنا ابوعبدالله محمد بن ابراهیم المعروف بابن ابی زینب النعمانی الکاتب، قال: اخبرنا محمد بن عثمان ...
اینکه این جماعت مورد نظر شیخ طوسی چند نفر بوده و چه کسانی را شامل میشود، چندان مشخص نیست؛ چنانکه خود شیخ نیز در این باره چیزی نگفته است، ولی از مقایسه اینها با دیگر روایات کتاب میتوان برخی از آنان را مشخص نمود؛ مثلا نسبت به مورد دوم میتوان گفت که یکی از آن جماعت حسین بن عبیدالله استاد شیخ طوسی (شماره 5) است؛ زیرا در روایتی چنین آمده است: أخبرنی الحسین بن عبیدالله عن ابی الحسن محمد بن احمد بن داود القمی رحمهالله ."