چکیده:
منبع لایزال قرآن دارای سطوح و لایه های متنوع عرضی و طولی است. معارف اسلامی همواره بر بهره گیری از همه سطوح و لایه های معنایی قرآن تاکید دارد. در هر دوره ابزار و وسایلی در دست دانشمندان و پژوهشگران مطالعات قرآنی وجود داشته است که با کمک آن فضا های جدیدی کشف و استخراج می شده اند. دوره معاصر با آغاز روش های نقد ادبی، زبان شناسی و معنا شناسی، ابزارهایی جدید، متفاوت، باکاربری های نو در اکتشاف گوهرهای دریای بی کران قرآن فراروی ما قرارگرفته است. هرچند نشانه شناسی، روش های مطالعات تاریخی، روش های مطالعه و پژوهش های جدید و بسیاری دیگر از این ابزار در ادامه دوره معاصر کشف و مورد استفاده قرارگرفته اند از این میان معنا شناسی جایگاهی خاص دارد و شاید بیش از همه به کار مطالعات قرآنی بیاید، اما آنچه مهم است متناسب سازی و بومی سازی این روش ها با مطالعات قرآنی و فرهنگی اسلامی است. این پژوهش تلاشی است برای معرفی و دست یابی به چگونگی استفاده از این روش ها در حوزه تخصصی معناشناسی با معرفی معنا شناسی مکتب بن، معنا شناسی شناختی، معنا شناسی لایه ای و معنا شناسی فلسفی درمطالعات قرآنی.
خلاصه ماشینی:
"yritnednI- o} (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(1-1):نزول بیتجافی و نزول با تجافی پس لازم و طبیعی است که برای فهم معنای چنین متنی که در بستر زمانی،بومی وفرهنگی خاصی نازل شده است،و اما نه چنان که محدود به آن فضا شده باشد و ازسویی احکام معنایی دارد که در فضای پیوستگی و یکپارچگی،معنای خود را انتظامبخشیده و بعد در لباس زبان ظهور کرده است بیآنکه تجافی داشته باشد،بلکه حضورمعنایش را در مراتب نازله خویش،حفظ کرده است،باید روشی را برگزینیم که باتوجه به این زیر ساختها،سه کار آمدی برای ما داشته باشد: 1-توسعه معنایی: بررسی معنای توسعه یافته در خلال فهم تاریخی و در زمانیقرآن،مثلا میدانیم که جهاد کمکم توسط پیامبر(ص)و ائمه(ع)و دیگر فهمکنندگانقرآن از معنای خاص جنگ با اسلحه به کار در راه آسایش خانواده،صبر بر مصیبت و...
چرا که انتقال عریان معانی جهان معنا به جهان ماده وهم شکل کردن آن با ذهنیت مخاطبین قرآن ممکن نیست،مگر در مثال ها و تشبیههایی{o(1-)این مفهوم چنان جدی است که سؤال مهمی را فراروی پژوهشگران قرار داده که آیا نسخ ظاهر قرآنباعث نسخه باطن آیات یا لایههای زیرین معنایی آن میشود یا خیر و چگونه؟o} {o(2-)قال رسول الله(ص):«مرحبا بقوم قضوا الجهاد الاصغر و بق لهم الجهاد الاکبر...
کار مطالعه معنای زیبایی در قرآن نیز به همین منوال است،شاید بررسی اولیه اینپژوهش در نظام معنایی خاص زمان نزول قرآن که متأثر از جهان بینی زبانی اعراب،شبهجزیره است،رخ میدهد اما اولا این نظام به دلیل ارتباط با جهان خارج و دیگر فرایندهایجهان بینی زبانی یعنی بعد فرهنگی آن،با کمک شاخههای تفسیری،تأویلی،فلسفی،عرفانی و..."